Dodatek za wieloletnią pracę pracownika samorządowego

1. Staż uprawniający do dodatku za wysługę lat

Sprawdzając, ile lat pracy ukończył samorządowiec na poczet dodatku za wieloletnią pracę, sumujemy wszystkie poprzednio zakończone okresy zatrudnienia. Chodzi o tzw. ogólny staż zatrudnienia – nabyty we wszystkich miejscach pracy na przestrzeni kariery zawodowej, a nie w jednym zakładzie (wyrok SN z 6.10.2005 r., II PK 65/05, OSNP 2006/15-16/241). Dodajemy także inne okresy uwzględniane dla celów pracowniczych uprawnień na podstawie odrębnych przepisów, tzw. okresy zaliczane (art. 38 ust. 5 PracSamU). Ze stażu uprawniającego do tego dodatku wyłączamy działalność w ramach umów cywilnoprawnych (np. zlecenia, o dzieło, kontraktu menedżerskiego) oraz samozatrudnienia.

Najważniejsze okresy zaliczane do stażu uprawniającego do dodatku za wieloletnią pracę

Do stażu warunkującego uzyskanie prawa dodatku za wieloletnią pracę przez samorządowca i jego wyższej stawki przyjmujemy następujące okresy pracy na wsi określone w art. 1 ust. 1 PrGospRolU:

• prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w nim wspólnie z małżonkiem;

Prowadzenie gospodarstwa rolnego to samodzielna lub przy pomocy innych ludzi (osób bliskich, pracowników najemnych) faktyczna praca w gospodarstwie rolnym wykonywana na własny rachunek w charakterze właściciela lub posiadacza w pojęciu art. 336 KC. Prowadzenie gospodarstwa rolnego nie wymaga powiązania z jego własnością. Można je prowadzić, będąc właścicielem, posiadaczem samoistnym czy posiadaczem zależnym. Faktyczna praca nie oznacza tylko pracy fizycznej w polu, ale również organizowanie pracy, zarządzanie gospodarstwem, decydowanie o rodzaju produkcji (wyrok NSA z 30.1.2001 r., sygn. II SA 613/00; niepublikowany);

• przypadającej przed 1.1.1983 r. pracy po ukończeniu 16 lat w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzającej objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście bądź wspólnie z małżonkiem;

Objęcie i prowadzeniu gospodarstwa rolnego nie musi następować bezpośrednio po zaprzestaniu w nim pracy. Do objęcia może dojść jeszcze w czasie, gdy dana osoba w nim pracuje (a jest ono prowadzone przez rodziców albo teściów) lub później, po zaprzestaniu w nim pracy (wyrok SN z 7.9.1999 r., sygn. I PKN 250/99; OSNPiUS 2001/1/10);

• przypadającej po 31.12.1982 r. pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin;

Domownikiem jest osoba bliska rolnikowi, która: ukończyła 16 lat, pozostaje z nim we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa albo w niedalekim sąsiedztwie, stale pracuje w tym gospodarstwie i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. Stała praca w gospodarstwie rolnym wymaga także pewnego psychicznego nastawienia polegającego na wiązaniu się w pewnym czasie z gospodarstwem rolnym i nie szukaniu stałego zatrudnienia poza nim (wyrok SA w Rzeszowie z 28.6.1994 r., sygn. III AUr 206/94; OSNAiSN 1994/7-8/62). Opłacanie składek na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie nie jest warunkiem uznania danej osoby za domownika (wyrok WSA w Warszawie z 8.6.2010 r., sygn. II SA/Wa 180/2010).

Prawo pracy wytworzyło własną metodę sumowania terminów na podstawie ogólnego stażu zatrudnienia, w tym na poczet uprawnień do dodatku za wieloletnią pracę przysługującego pracownikowi samorządowemu. Metoda ta bazuje na potocznym, zwyczajowym rozumieniu terminów. Terminy prawa pracy upływają w dniu poprzedzającym dzień, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu (uzasadnienie do wyroku SN z 17.11.2004 r., sygn. II PK 64/04, LexPolonica nr 370708). Nie stosujemy tu cywilistycznego sposobu liczenia terminów określonego w art. 112 KC (m.in. wyrok SN z 19.12.1996 r., sygn. I PKN 47/96, OSNAPiUS 1997/17/310 oraz uchwała SN z 21.5.1991 r., sygn. I PZP 16/91, OSNCP 1992/1/10). Jednak przy szacowaniu tzw. dni wystających musimy się wspomóc metodą z art. 114 KC, wedle której miesiąc to 30 dni.

Ważne!

Ustalając, czy samorządowiec nabył już prawo do dodatku stażowego bądź do jego wyższej stawki, poszczególne okresy pracy i zaliczane sumujemy na podstawie metody potocznej, a dni wystające poza pełne miesiące dodajemy według zasady, że miesiąc obejmuje 30 dni.

2. Dokumentowanie okresów potwierdzających staż pracownika

Wskazane okresy pracy i inne zaliczane do stażu warunkującego uzyskanie dodatku za wieloletnią pracę pracownik musi udowodnić, przedkładając w zakładzie odpowiednie dokumenty. Oczywiste jest najlepszym potwierdzeniem okresów zatrudnienia pracowniczego są świadectwa pracy, choć żadne przepisy tego nie wymagają. Dodajmy, że część świadectw pracy szef już posiada w części A teczki personalnej pracownika. Starający się o zatrudnienie, musi bowiem udostępnić świadectwa pracy z poprzednich miejsc pracy lub inne dokumenty poświadczające okresy zatrudnienia przypadające w roku kalendarzowym, w którym ubiega się o zatrudnienie (§ 1 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia MPiPS z 28.5.1996 r. w sprawie zakresu prowadzenia przez pracodawców dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz sposobu prowadzenia akt osobowych pracownika – Dz.U. Nr 62, poz. 286 ze zm.). Dobrowolnie wolno mu natomiast donieść świadectwa pracy z poprzednich miejsc pracy bądź inne dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia w innym roku kalendarzowym niż rok aspirowania o posadę (§ 1 ust. 2 cytowanego rozporządzenia).

Do stażu, od którego zależy uzyskanie dodatku za wieloletnią pracę przez samorządowca, wchodzą też udokumentowane okresy zatrudnienia obywateli polskich za granicą u pracodawców zagranicznych (art. 86 PromZatrU). Jednak ustawa ta nie precyzuje, jakimi konkretnie dokumentami tego dokonać. Pracodawca samorządowy może kwestię tę uszczegółowić w regulaminie wynagradzania, a jeśli tego nie zrobi – za wiarygodny ma przyjąć każdy dokument przedstawiany przez podwładnego, który odpowiednio potwierdza okres pracy poza Polską u pracodawcy zagranicznego. Ze świadectwa pracy, zaświadczenia, oświadczenia czy innego kwitu powinny zatem wynikać dane:

• okres i miejsce pracy zagranicznej,
• oznaczające pracodawcę zagranicznego,
• potwierdzające pracowniczy charakter zatrudnienia.

Jednostce samorządowej wolno uznać zawierające wskazane informacje ksero czy e-mail, nadesłane przez zagranicznego pracodawcę.

Jeśli chodzi o inne okresy zaliczane do stażu na poczet dodatku za wysługę lat, przewidujące go odrębne przepisy niekiedy narzucają sposób ich udowodnienia pracodawcy. Tak jest np. z okresami pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, bo wedle art. 3 PrGospRolU samorządowiec ma obowiązek przedłożyć zaświadczenie urzędu gminy. Gdy urząd gminy nie jest w stanie go wydać z braku stosowanych dokumentów, zainteresowany ma prawo ratować się zeznaniami co najmniej 2 świadków zamieszkujących w tym czasie na terenie, gdzie było położone gospodarstwo rolne. Tylko pod tym warunkiem nastąpi kwalifikacja okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do stażu uprawniającej do wysługi lat.

Z podobną sytuacją mamy do czynienia przy dokumentowaniu działalności kombatanckiej. Ubiegający się o uwzględnienie jej w stażu uprawniającego do dodatku stażowego musi złożyć wniosek i odpowiednio potwierdzić okresy kombatanckie i przyznanie uprawnień kombatanckich (rozporządzenie MPiPS z 27.6.1991 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu zaliczania okresów działalności kombatanckiej i okresów działalności równorzędnej z działalnością kombatancką do okresów zatrudnienia – Dz.U. Nr 162, poz. 263 ze zm.).

Jeżeli odrębne regulacje nie określają metody udowodnienia okresów zaliczanych, pracodawca samorządowy musi dopuścić każdy dokument czy akt, który dowodzi tego w dostateczny sposób.

Przykładowe dokumentowanie okresów zaliczanych

Przykład

Od 1.1.2010 r. Pan Stanisław jest pracownikiem administracyjnym gminnej szkoły podstawowej; to jego pierwsza praca w życiu. W latach 90. XX wieku pracował w RPA przez 2 lata 5 miesięcy i 16 dni, jednak nie zostały z tej racji odprowadzone składki na Fundusz Pracy. Mimo tego doniósł dyrektorowi zaświadczenie zakładu pracy z RPA. Czy dyrektor powinien na tej podstawie uznać mu ten okres zaliczalny, mimo że przed 1.2.2009 r. było to dopuszczalne pod warunkiem opłacenia z tytułu takiej pracy składek na FP?

Tak. Od 1.2.2009 r. weszła w życie nowelizacja PromZatrU, według której okresy zatrudnienia obywatela polskiego poza krajem u pracodawcy zagranicznego włączamy na poczet uprawnień pracowniczych bez względu na to, czy zostały uiszczone składki na FP (art. 1 pkt 63 nowelizacji PromZatrU z 19.12.2008 r., Dz.U. z 2009 r. Nr 6, poz. 33 ze zm.). Resort pracy wydał interpretację, że od tej daty do stażu pracowniczego wlicza się okresy zatrudnienia przebyte poza Polską u pracodawcy zagranicznego niezależnie od tego, kiedy przypadły (choćby przed 1.2.2009 r.) i od tego, czy zostały odprowadzone składki na FP. Pracodawca musi więc uwzględnić pracę w RPA, co spowoduje osiągnięcie przez pana Stanisława na stan 30.9.2013 r. łącznie 6 lat 2 miesięcy i 16 dni ogólnego stażu zatrudnienia. Gwarantuje mu to dodatek za wieloletnią pracę na poziomie 6% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. [Koniec przykładu]

3. Dopuszczalność wyrównania dodatku za poprzednie lata

Kwestia wyrównywania dodatków za wieloletnią pracę po przedstawieniu przez pracownika samorządowego (lub innego z sektora finansów publicznych) dokumentów potwierdzających dodatkowe okresy zatrudnienia dotychczas nieuwzględnione wzbudza kontrowersje. Jedni eksperci twierdzą, że w takiej sytuacji wyrównanie należy się za 3 lata wstecz. Argumentują, że art. 38 ust. 1 PracSamU ma kategoryczne brzmienie, a dodatkowo ani cytowana ustawa, ani WynParcSamR nie zastrzegają tak jak przy nagrodzie jubileuszowej, że w razie braków w aktach osobowych zatrudniony musi udokumentować swoje prawo do nagrody. Wszystko to ich zdaniem przemawia za tezą, że np. pracę w gospodarstwie rolnym rodziców kwalifikujemy samorządowcowi do stażu na poczet dodatku za wieloletnią pracę z mocy samego prawa, bezwarunkowo, niezależnie od tego, kiedy dostarczy dokumenty fakt ten potwierdzający. Gdy uczyni to stosunkowo późno, po ustaleniu uprawnienia do świadczenia, przysługuje mu wyrównanie za 3 lata wstecz, na podstawie art. 291 § 1 KP. Zgodnie z tą regulacją roszczenia ze stosunku pracy przedawniają się z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. A roszczenie o dodatek za wieloletnią pracę „staje się wymagalne za każdym razem w terminie wypłaty wynagrodzenia za pracę i podlega ocenie wedle obowiązującego wtedy prawa” (wyrok SN z 11.10.2011 r., sygn. II PK 44/11; niepublikowany).

Inni specjaliści uważają z kolei, że o jakimkolwiek wyrównaniu dodatku stażowego w opisanych okolicznościach nie ma mowy. Autorka przychyla się do tej opinii. Decydujące znaczenia ma tu bowiem art. 38 ust. 5 PracSamU, wedle którego do stażu warunkującego nabycie tego świadczenia wliczamy wszystkie poprzednio zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Teoretycznie przykładem takiego okresu przyjmowanego do stażu, od którego zależą pracownicze uprawnienia, mogą być przypadające przed 1.1.1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 lat w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem (art. 1 ust. 1 pkt 2 PracGospRolU). Jednak pod warunkiem, że zostaną spełnione wszystkie przesłanki jego uwzględnienia w pracowniczym stażu określone w PracGospRolU. A w świetle tej ustawy, obok wymogu zaistnienia stosownego okresu pracy w gospodarstwie rolnym, zainteresowany ma obowiązek go udowodnić przed zakładem pracy (art. 3 PracGospRolU). Pracownik robi to, zazwyczaj przedkładając pracodawcy zaświadczenie potwierdzające okres pracy w gospodarstwie rolnym uzyskane w gminie na swój wniosek. Gdy gmina nie dysponuje dokumentami uzasadniającymi wydanie wskazanego zaświadczenia, zawiadamia go o tym na piśmie. Wówczas to zatrudniona może się ratować, przedstawiając zeznania co najmniej dwóch świadków zamieszkujących na tamtym terenie w czasie, kiedy ona wykonywała pracę w gospodarstwie rolnym rodziców. 

Z PracGospRolU wynika zatem wprost, że pracownik musi udowodnić szefowi okres pracy w gospodarstwie rolnym rodziców i, że tylko pod tym warunkiem okres ten kwalifikujemy do stażu uprawniającego do dodatku za wieloletnią pracę. Cytowana ustawa milczy o jakichkolwiek rozliczeniach wstecz, wobec tego zaliczenie to odbywa się na przyszłość, a więc od chwili doniesienia pracodawcy dokumentów potwierdzających pracę w indywidualnym gospodarstwie rolnym rodziców. Warunki zaliczenia pracy w gospodarstwie rolnym rodziców pracownik spełnia więc w dacie dostarczenia zakładowi zaświadczenia gminy lub przedstawienia świadków. Podobnie sprawa miałaby się z wliczeniem np. okresów pracy zagranicznej u obcego pracodawcy i działalności kombatanckiej (patrz część 3.2).

Przykład

Pani Katarzyna pracownica gminy otrzymuje dodatek za wieloletnią pracę o wartości 9% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. W połowie 8.2013 r. dostarczyła dokumenty potwierdzające jej 1,5-roczną działalność kombatancką, co podwyższyło dodatek do kwoty 11% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. Domagała się ich zakwalifikowania do stażu wpływającego na prawo do dodatku i wyrównania z tego tytułu 3 lata wstecz. Pracodawca odmówił i miał rację. Ustawa o działalności kombatanckiej wprost bowiem warunkuje zaliczenie okresów działalności kombatanckiej do stażu na poczet wysługi lat od złożenia wniosku przez zainteresowanego i udowodnieniu przez niego uprawnień kombatanckich. W konsekwencji pracodawca ma obowiązek przyjęcia działalności kombatanckiej w stażu począwszy od połowy 8.2013 r., wobec czego większy dodatek (11% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego) kobieta powinna otrzymać po raz pierwszy łącznie z wynagrodzeniem za 9.2013 r. Zakład nie musi dokonywać z tej racji żadnych wyrównań. [Koniec przykładu]

4. Dodatek dla zatrudnionego w jednej jednostce samorządowej

Pracownikowi samorządowemu zatrudnionemu tylko w jednej jednostce samorządowej staż uprawniający do dodatku za wysługę lat ustalamy na ogólnych zasadach. Wliczamy do niego:

• wszystkie zakończone okresy zatrudnienia w zakładach uspołecznionych, prywatnych czy budżetowych, pamiętając o zakazie dublowania równoczesnego zatrudnienia,
• okresy zaliczalne,
• trwające zatrudnienie w jednostce sektora finansów publicznych.

Przykład

Pan Robert pracownik gminnej jednostki budżetowej jest w niej zatrudniony na podstawie umowy o pracę od 28.2.2009 r. To jego pierwsze zajęcie w ramach stosunku pracy. Oprócz tego legitymuje się 2 latami 3 miesiącami i 16 dniami zatrudnienia poza Polską u pracodawcy zagranicznego. Staż uprawniający pana Roberta do dodatku za wysługę lat na stan 30.9.2013 r. przedstawia się następująco:

 Pan Robert ma prawo do dodatku za staż w wysokości 6% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, a niebawem uzyska prawo do 7% tej podstawy wymiaru. [Koniec przykładu]

Przykład

Pani Ewa pracuje w starostwie powiatowym od 1.3.2008 r. Wcześniej pozostawała w zatrudnieniu:

• w powiatowym zakładzie budżetowym – od 13.9.2004 r. do końca 2.2008 r. na podstawie umowy o pracę,
• w państwowej szkole podstawowej na zlecenie – od 22.10.1999 r. do 31.12.2003 r.
• w urzędzie gminy – na podstawie umowy o pracę na czas określony od 1.1.1997 r. do 20.8.1998 r.
• prowadzenie własnej firmy geodezyjnej – od 1.2.1992 r. do 23.10.1996 r.

Oprócz tego wykazuje się następującymi okresami zaliczanymi:

• pobieranie zasiłku dla bezrobotnych – 3 miesiące 17 dni,
• okres pozostawania bez pracy, za jaki sąd przyznał mu wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy w wyniku przywrócenia do pracy – 7 miesięcy 2 dni.

Na staż pracy, od którego zależy nabycie prawa do dodatku za wieloletnią pracę w tej sytuacji, na stan 30.9.2013 r. składają się:

Pani Ewa osiągnęła łącznie 11 lat 5 miesięcy i 26 dni okresów wpływających na prawo do dodatku za wieloletnią pracę, co daje jej łącznie świadczenie w wysokości 11% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. [Koniec przykładu]

5. Dodatek dla zatrudnionego w co najmniej dwóch jednostkach

Samorządowiec, który ma co najmniej dwóch samorządowych pracodawców, ma szansę od obu uzyskać dodatek za wieloletnią pracę. W każdym zatrudnieniu uprawnienie do świadczenia rozpatrujemy oddzielnie wedle ogólnych reguł, jednak z pewnymi wyjątkami.

Do okresu dodatkowego zatrudnienia nie włączamy okresów podstawowego zatrudnienia i odwrotnie (par. 7 ust. 3 WynPracSamR). Oznacza to, że z tytułu każdej pracy podwładny dostanie taki dodatek, jaki sobie tam wypracował. Ustalając okresy uprawniające samorządowca do dodatku stażowego uwzględniamy:

• w zatrudnieniu podstawowym:

– wszystkie zakończone poprzednio okresy podstawowego zatrudnienia pracowniczego,

– okresy zaliczalne,

– trwające zatrudnienie podstawowe,

• w zatrudnieniu dodatkowym:

– wszystkie zakończone poprzednio okresy zatrudnienia dodatkowego,

– okresy zaliczalne,

– trwające zatrudnienie dodatkowe.

Pracownik samorządowy musi wskazać obu pracodawcom, które zatrudnienie uznaje za podstawowe, a które za dodatkowe. Za podstawowe poczyta zapewne zatrudnienie w większym wymiarze czasu pracy. Pracodawca powinien zatem odebrać od nowo zatrudnianego samorządowca oświadczenie, czy pozostaje jeszcze w innym stosunku pracy, a jeśli tak – to jaki charakter ma zatrudnienie u niego (podstawowy czy dodatkowy).

Przykład

Od 14.9.2009 r. pan Waldemar jest zatrudniony na ¾ etatu w samorządowym zakładzie budżetowym i jednocześnie od 1.1.2011 r. na pół etatu w gminnej jednostce budżetowej. Oprócz tego legitymuje się:

• 1 rokiem 3 miesiącami i 11 dniami zakończonych okresów zatrudnienia podstawowego,
• 5 miesiącami i 23 dniami zakończonych okresów zatrudnienia dodatkowego,
• 8 miesiącami okresów zaliczanych.

Staż mężczyzny na poczet wysługi lat na stan 30.9.2013 r. przedstawia tabela:

W podstawowym zatrudnieniu pan Waldemar uzbierał 5 lat 11 miesięcy i 28 dni ogólnego stażu, co zapewnia mu dodatek za wieloletnią pracę w kwocie 5% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, a począwszy od wynagrodzenia za 11.2013 r. – o wartości 6% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. [Koniec przykładu]

W szczególnej sytuacji znajduje się samorządowiec, który aktywnie świadczy pracę w urzędzie lub jednostce w ramach urlopu bezpłatnego udzielonego przez pracodawcę w celu wykonywania tej pracy. Do okresu dodatkowego zatrudnienia (w samorządowym podmiocie) zaliczamy wówczas zakończone okresy zatrudnienia podstawowego oraz okres zatrudnienia u pracodawcy, który udzielił urlopu – do dnia rozpoczęcia tego urlopu. 

Przykład

Pani Jolanta jest zatrudniona od 17.6.2011 r. w urzędzie gminy (zatrudnienie podstawowe) i równocześnie od 1.1.2013 r. na 1/2 etatu w samorządowym zakładzie budżetowym (zatrudnienie dodatkowe) – w ramach urlopu bezpłatnego udzielonego przez pierwszego pracodawcę w celu wykonywania pracy zakładzie budżetowym. Oprócz tego wykazuje się ona:

• 5 latami 2 miesiącami i 16 dniami zakończonego zatrudnienia podstawowego,
• 5 miesiącami zakończonego zatrudnienia dodatkowego,
• 2 miesiącami i 15 dniami okresów zaliczalnych.

Do stażu uprawniającego kobietę do dodatku za wieloletnią pracę w zatrudnieniu dodatkowym (samorządowy zakład budżetowy) według stanu na 30 września 2013 r. kwalifikujemy:

• 5 lat 2 miesiące i 16 dni zakończonego zatrudnienia podstawowego (nie dodajemy okresów zakończonego zatrudnienia dodatkowego, ponieważ pokrywały się one z okresami zatrudnienia podstawowego),
• 1 rok 6 miesięcy i 15 dni trwającego zatrudnienia podstawowego w urzędzie, który udzielił urlopu bezpłatnego, do chwili rozpoczęcia urlopu bezpłatnego,

– 2 miesiące i 15 dni okresów zaliczalnych oraz

– 9 miesięcy trwającego zatrudnienia dodatkowego w zakładzie budżetowym.

Pani Dagmara Jolanta ma łącznie 7 lat 8 miesięcy i 5 dni okresów uwzględnianych przy ustalaniu prawa do dodatku za wieloletnią pracę w zatrudnieniu dodatkowym. Przysługuje jej dodatek w kwocie 7% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego. [Koniec przykładu]

6. Nabycie prawa do wyższego dodatku

Dodatek za wysługę lat pracodawca wypłaca pracownikom samorządowym w terminie wypłaty wynagrodzenia: 

• począwszy od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym podwładny uzyskał do niego prawo lub do wyższej stawki – jeżeli nabył je w ciągu miesiąca,
• za dany miesiąc – gdy uzyskał prawo do dodatku lub do wyższej stawki dodatku pierwszego dnia miesiąca. 

7. Dodatek w podstawie wymiaru świadczeń chorobowych

Dla przykładu, samorządowcowi należy się ten dodatek za dni:

• za które otrzymuje on wynagrodzenie,
• nieobecności w pracy z powodu choroby lub konieczności osobistego sprawowania opieki nad dzieckiem albo innym chorym członkiem rodziny, za które uzyskuje z tego tytułu zasiłek z ubezpieczenia chorobowego (§ 7 ust. 1 rozporządzenia WynPracSamR).

Samorządowcy pobierają więc dodatek stażowy m.in. obok wynagrodzenia chorobowego, zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego oraz zasiłku opiekuńczego, ale nie podczas pobierania zasiłku macierzyńskiego. W konsekwencji wskazany dodatek przyjmujemy do podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego, a wyłączamy z podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego, zasiłków chorobowego i opiekuńczego oraz świadczenia rehabilitacyjnego.

Przykład

Pan Dariusz, pracownik administracyjny gminnej szkoły podstawowej, uzyskuje dodatek za wieloletnią pracę w wysokości 7% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego (2150 zł × 7% = 150,50 zł miesięcznie). W 11.2013 r. korzystał z 4 dni urlopu wypoczynkowego, a przez 5 dni przebywał na zwolnieniu lekarskim, z tytułu którego należał się zasiłek chorobowy. Dodatek za wieloletnią pracę przysługuje mu zarówno za czas urlopu wypoczynkowego, jak i pobytu na zasiłku chorobowym. Pan Dariusz powinien go dostać w pełnej kwocie miesięcznej 150,50 zł brutto. Aby prawidłowo rozliczyć kwotę dodatku na liście płac, trzeba go podzielić na dwie części, przypadające na:

– na czas przepracowany oraz urlopu wypoczynkowego przebytego w 11.2013 r., od której odprowadzamy składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy,

– na okres choroby, z tytułu której nie opłacamy składek, lecz tylko podatek dochodowy.

• Część dodatku za czas przepracowany i urlop wypoczynkowy w 11.2013 r. obliczamy zgodnie z § 11 rozporządzenia OblWynR, stosując dzielnik 30:

– stawka dzienna dodatku: 150,50 zł ÷ 30 dni = 5,02 zł,

– kwota zmniejszenia stałej stawki miesięcznej dodatku: 5,02 zł × 5 dni = 25,10 zł,

–  finalna kwota dodatku za czas przepracowany i urlopu wypoczynkowego:

150,50 zł – 25,10 zł = 125,40 zł;

• Część dodatku należna za czas pobierania zasiłku chorobowego wolna od składek

150,50 zł – 125,40 zł = 25,10 zł.

• Rozliczenie dodatku na liście płac za 11.2013 r. Zakładamy, że pan Dariusz złożył PIT-2, korzysta z podstawowych kosztów uzyskania przychodu (111,25 zł), a w 11.2013 r. obok dodatku za wieloletnią pracę uzyskał jeszcze 1791,65 zł wynagrodzenia zasadniczego.

Przykład

Pani Halina pracownica samorządowej jednostki budżetowej otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze 1970 zł brutto miesięcznie i dodatek za wieloletnią pracę o wartości 10% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego (1970 zł × 10% = 197 zł). W 10.2013 r. przez 13 dni była na urlopie macierzyńskim, z tytułu którego przysługuje jej zasiłek macierzyński. Pracownikom samorządowym dodatek za wieloletnią pracę nie należy się obok zasiłku macierzyńskiego. Dlatego ustalamy częściowy dodatek za dni przepracowane w 10.2013 r. w następujący sposób:

• stawka dzienna dodatku: 197 zł ÷ 30 dni = 6,57 zł,
• kwota zmniejszenia stałej stawki miesięcznej: 6,57 zł × 13 dni choroby = 85,41 zł,

• finalna kwota dodatku częściowego: 197 – 85,41 = 111,59 zł brutto.

Kwotę częściowego dodatku za wieloletnią pracę (111,59 zł) trzeba następnie rozliczyć na liście płac, pobierając od niego składki na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i fundusze pozaubezpieczeniowe oraz zaliczkę na podatek dochodowy. Dodatek za wieloletnią pracę przyjmuje się do podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego w średniej kwocie wypłaconej za 12 miesięcy poprzedzających miesiąc powstania niezdolności do pracy.

Renata Majewska

ZAPRASZAMY DO KSIĘGARNI