Przed wyjazdem na urlop do innego kraju Wspólnoty (albo Islandii, Liechtensteinu, Norwegii czy Szwajcarii), będąc osobą ubezpieczoną w Narodowym Funduszu Zdrowia, ma się prawo do korzystania z opieki zdrowotnej w danym kraju na tych samych zasadach jak jego obywatele.
Niejednokrotnie wiąże się to jednak z poniesieniem części kosztów za udzielone świadczenia medyczne, niepodlegające, niestety, zwrotowi z NFZ.
Aby mieć możliwość otrzymania pomocy medycznej w krajach UE (lub Islandii, Liechtensteinie, Norwegii czy Szwajcarii), trzeba w oddziale wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia właściwego ze względu na miejsce zamieszkania złożyć wniosek o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ).
Wniosek o wydanie EKUZ można złożyć osobiście, przesłać faksem lub pocztą.
Do wniosku trzeba dołączyć ksero dowodu ubezpieczenia, którym jest np. ZUS RMUA, a w przypadku członka rodziny – dowód zgłoszenia do ubezpieczenia – ZUS ZCZA/ZUS ZCNA.
W sytuacji gdy opieka medyczna za granicą okaże się niezbędna, EKUZ potwierdza prawo do korzystania z placówek za granicą, które działają w ramach powszechnej opieki zdrowotnej. Kartę tę należy okazać jak najszybciej administracji szpitala lub lekarzowi, korzystając ze świadczeń medycznych za granicą.
Trzeba mieć jednak na uwadze to, że w wielu zagranicznych miejscowościach wypoczynkowych nie ma powszechnej służby zdrowia, a lekarze przyjmują tylko prywatnie. Wówczas EKUZ nie jest honorowana, a za usługi medyczne trzeba zapłacić z własnej kieszeni, bez możliwości zwrotu kosztów z NFZ.
Wyjeżdżając na urlop do innego kraju UE, należy również pamiętać, że chory ponosi koszty transportu sanitarnego do Polski. Ratownictwo górskie w wielu państwach Wspólnoty (np. we Francji czy Austrii) też jest odpłatne.
Wyższe są także koszty świadczeń medycznych związanych z wypadkami przy uprawianiu sportów zimowych, wobec czego osoby wyjeżdżające na narty np. do Austrii powinny wykupić dodatkowe ubezpieczenie obejmujące wydatki, których nie pokrywa w państwach Wspólnoty powszechne ubezpieczenie zdrowotne.