Obowiązek zmian w regulaminach pracy wynika z art. 58 ustawy z 28 listopada 2008 r.
o pracownikach samorządowych obowiązującej od 1 stycznia 2009 r. (dalej: ustawy o pracownikach samorządowych).
Dodatkowe dni wolne od pracy tylko zgodnie z K.p.
Regulację dotyczącą tworzonego w jednostce zatrudniającej pracowników samorządowych regulaminu pracy zawiera art. 42 ustawy o pracownikach samorządowych. Stanowi on, że regulamin jednostki określa porządek wewnętrzny i rozkład czasu pracy w sposób zapewniający obywatelom możliwość załatwiania spraw w dogodnym dla nich czasie.
Analogiczną regulację zawierał art. 24 ust. 1 obowiązującej wcześniej ustawy o pracownikach samorządowych. Stąd w omawianym zakresie nadal aktualna wydaje się druga teza wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20 sierpnia 1991 r. (II SA 511/91, Wspólnota 1995/21/16), iż uprawnienie do określenia w regulaminie pracy rozkładu czasu pracy nie obejmuje zmiany wymiaru czasu pracy, nawet jeżeli byłoby to rozwiązanie korzystniejsze dla pracowników samorządowych, ani ustanawiania dodatkowych dni wolnych od pracy w inny sposób, niż przewiduje to Kodeks pracy. Wynika to z art. 43 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych. Przepis ten przewiduje bowiem, że w sprawach nieuregulowanych w ustawie o pracownikach samorządowych, odpowiednie zastosowanie znajduje Kodeks pracy.
Rozkład czasu pracy w ramach normy przeciętnej
Istotną zmianą nowej ustawy są inne regulacje w zakresie czasu pracy, co powinno znaleźć odzwierciedlenie
w tworzonych przez samorządy regulaminach pracy. Aktualna ustawa o pracownikach samorządowych nie określa obowiązującej pracowników samorządowych sztywnej normy czasu pracy, tak jak czyniła to poprzednia ustawa wyznaczając wobec tej grupy pracowniczej normę wynoszącą 40 godzin na tydzień i 8 godzin na dobę. Dobowy, jak i tygodniowy wymiar czasu pracy nie był określany w średniej wysokości, co uniemożliwiało wydłużenie pracy w poszczególnych dniach lub tygodniach w taki sposób, aby średnia z przyjętego okresu rozliczeniowego nie przekraczała wymaganej. Pracodawca samorządowy mógł w regulaminie pracy określać rozkład cza- su pracy umożliwiając załatwianie obywatelom spraw w dogodnym dla nich terminie w taki sposób, aby nie przekroczyć normy 8 godzin na dobę, ani 40 godzin w tygodniu. Obecnie obowiązująca ustawa o pracownikach samorządowych nie zawiera już określenia normy czasu pracy, a więc zastosowanie znajdą w tym zakresie przepisy Kodeksu pracy. Zgodnie
więc z art. 129 par. 1 Kodeksu pracy, czas pracy pracowników samorządowych nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy.
Konieczność zmian w zakresie godzin nadliczbowych
Kolejną zmianą, jaką należy uwzględnić w zakresie postanowień regulaminu pracy sporządzanych
w jednostkach samorządowych jest określenie godzin nadliczbowych.
Poprzednia ustawa przewidywała możliwość pracy w godzinach nadliczbowych jedynie w odniesieniu
do mianowanych pracowników samorządowych. Ustawa obecna przewiduje możliwość wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych na polecenie przełożonego i w razie zaistnienia potrzeb w danej jednostce przez wszystkich pracowników
samorządowych (art. 42 ust. 2 ustawy). W wyjątkowych przypadkach ustawa przewiduje możliwość wykonywania takiej pracy
w porze nocnej oraz w niedziele i święta. Powyższe oznacza, iż obecnie każdy pracownik samorządowy
może wykonywać pracę w godzinach nadliczbowych. Odpowiednie zapisy w omawianej kwestii należało będzie wprowadzić w tworzonym do 30 czerwca 2009 r. regulaminie pracy. Za pracę wykonywaną na polecenie przełożonego w godzinach nadliczbowych pracownikowi samorządowemu przysługuje wynagrodzenie lub czas wolny w tym samym wymiarze. Wyboru formy świadczenia dokonuje pracownik samorządowy. Ustawa przewiduje, że na wniosek pracownika, czas wolny może być udzielony w okresie bezpośrednio
poprzedzającym urlop wypoczynkowy lub po jego zakończeniu.Praca wykonywana w porze nocnej oraz w niedziele i święta powinna być rekompensowana na zasadach określonych w Kodeksie pracy.
Możliwość wprowadzenia róż-nych systemów czasu pracy
W znowelizowanej ustawie o pracownikach samorządowych nie umieszczono przepisów dotyczących systemów czasu pracy. Zgodnie ze wspomnianą zasadą stosowania przepisów Kodeksu pracy do materii nieuregulowanej przez ustawę o pracownikach
samorządowych, należy uznać za dopuszczalne stosowanie względem pracowników samorządowych określonych w Kodeksie pracy systemów czasu pracy. Jedynym ograniczeniem stosowania kodeksowych systemów czasu pracy może być konieczność zapewnienia takiego rozkładu czasu pracy w ramach konkretnego systemu, aby umożliwiać załatwianie spraw przez obywateli w dogodnym dla nich czasie.
Wprowadzenie nowego regulaminu
Przy wprowadzaniu nowego regulaminu pracy, zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych,
również w tej materii należy mieć na uwadze przepisy Kodeksu pracy. Zgodnie z art. 104 (3) par. 1 Kp, regulamin pracy wchodzi w życie po upływie 2 tygodni od dnia podania go do wiadomości pracowników. Pracodawca podaje do wiadomości regulamin pracy w sposób przyjęty w danej jednostce samorządowej. Pracodawca ma również, wynikający z Kodeksu pracy, obowiązek zapoznania pracownika z treścią regulaminu pracy przed rozpoczęciem przez niego pracy.
Podstawa prawna:
z późn. zm.) – „poprzednia ustawa”
Artykuł pochodzi z nr. 3 czasopisama Kadry w Urzędzie>>>