Przeglądając ogłoszenia o naborze na wolne kierownicze (i inne) stanowiska urzędnicze, można natknąć się na informację, że nabór ogłaszany jest przez urząd. Taka sytuacja jest niedopuszczalna. W jednostkach samorządu terytorialnego istnieją organy, do kompetencji których należą określone sprawy – w tym właśnie poszukiwanie pracowników. Dlatego to burmistrz, starosta, marszałek upowszechnia informacje o wolnych stanowiskach, o które można się ubiegać (art. 11 ust. 2 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych; dalej: u.p.s.).
Ponadto burmistrz, starosta, marszałek wykonują zadania z zakresu prawa pracy za jednostki, którymi kierują. Należy wspomnieć, że ustawa o pracownikach samorządowych dopuszcza możliwość upoważnienia sekretarza przez kierownika urzędu (burmistrza, starostę, marszałka) do wykonywania w jego imieniu zadań, w szczególności z zakresu zapewnienia właściwej organizacji pracy urzędu oraz realizowania polityki zarządzania zasobami ludzkimi.
Artykuł 6 u.p.s. zawiera katalog kryteriów, jakie należy spełnić, by objąć stanowisko kierownicze w urzędzie. Ponadto art. 13 ust. 2 u.p.s. określa, jakie informacje powinny zostać zawarte w ogłoszeniu o naborze – wśród nich znalazły się wymagania niezbędne, a także dodatkowe – pozwalające na optymalne wykonywanie zadań na danym stanowisku. Podając wymagania niezbędne, należy pamiętać o wytycznych z art. 6 u.p.s., jak również definicji wymagań niezbędnych zawartej w art. 13 ust. 2a pkt 1 – czyli wymagań koniecznych do podjęcia pracy na danym stanowisku. Nie można tu niepotrzebnie zawężać kryteriów.
Wymagania konieczne odnoszą się nie tylko do lat pracy i ukończonych szkół, lecz także do umiejętności oraz wiedzy merytorycznej z określonych dziedzin, bez posiadania których dana osoba nie byłaby w stanie zarządzać powierzonym działem – i to m.in. w trakcie procedury naboru powinno zostać zweryfikowane.
Częstym błędem w ogłoszeniach jest wymaganie od kandydata stażu pracy na kierowniczym stanowisku. Nie ma takiego obowiązku – można to traktować jako atut dodatkowy, a nie konieczny.
Czy można zatem rozszerzyć wymagania obligatoryjne ponad te zawarte w ustawie o pracownikach samorządowych? Jak się okazuje – nie. Takie upoważnienie nie zostało udzielone kierownikom urzędów w ustawie, wobec czego podmioty odpowiedzialne za ogłoszenie naboru na wolne kierownicze stanowiska urzędnicze muszą przestrzegać wymagań określonych w ustawie. Od tej reguły są wyjątki i dotyczą stanowisk, do których niezbędne są wymagania określone w odrębnych przepisach. Tak jest m.in. w przypadku głównego księgowego jednostki sektora finansów publicznych, co do którego wymagania określono w art. 54 ust. 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
Działanie bez upoważnienia ustawowego jest niezgodne z prawem i rozstrzygnięcie w takiej sytuacji może okazać się nieważne. Co prawda, zapis ustawy o pracownikach samorządowych co do wymagań niezbędnych dopuszcza pewną dowolność w ich formułowaniu, należy jednak pamiętać o ograniczeniu nałożonym przez definicję, która wymagania niezbędne określa jako konieczne do podjęcia pracy na danym stanowisku.
autorka: Maria Jakubik-Grzybowska
Podstawa prawna
- Ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 223, poz. 1458; ost. zm. Dz.U. z 2011 r. nr 201, poz. 1183)