Powinna Pani odbyć służbę przygotowawczą na zasadach wskazanych w przepisach. Dotychczasowe zatrudnienie może być podstawą do podjęcia decyzji
o zwolnieniu z obowiązku odbycia tej służby, jednak nie powinno oznaczać to zwolnienia z konieczności przystąpienia do egzaminu kończącego służbę przygotowawczą.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 19 ustawy o pracownikach samorządowych, dla pracownika, podejmującego po raz pierwszy pracę na stanowisku urzędniczym, w tym kierowniczym stanowisku urzędniczym, w jednostkach samorządowych w czasie trwania zawartej z nim umowy o pracę na czas określony organizuje się służbę przygotowawczą. Istotne staje się pojęcie „osoby po raz pierwszy podejmującej pracę w samorządzie”. Oznacza ono osobę, która nie była wcześniej zatrudniona w jednostkach, o których mowa w art. 2 ustawy, na czas nieokreślony albo na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, i nie odbyła służby przygotowawczej zakończonej zdaniem egzaminu z wynikiem pozytywnym.
Wymogi, które należy spełnić aby zostać uznanym za pracownika, który nie musi odbywać służby przygotowawczej trzeba podzielić na dwie grupy:
- posiadanie co najmniej 6 miesięcznego stażu pracy,
- odbycie służby przygotowawczej zakończonej zdaniem egzaminu z wynikiem pozytywnym.
Zgodnie z odpowiednio stosowanym art. 251 par. 2 Kodeksu pracy uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po jej rozwiązaniu, kolejnej umowy o pracę na czas określony. Przy przedłużeniu obecnie trwającej umowy powinniśmy ten przepis stosować. Ustawa o pracownikach samorządowych zawiera pewne odrębne uregulowania dotyczące umów na czas określony (odnoszące się przede wszystkim do rozwiązywania tych umów za wypowiedzeniem), ale nie wyłącza stosowania postanowień art. 251 K. p. W przedstawionej w pytaniu sytuacji mówimy więc o kolejnym zatrudnieniu, a nie przedłużeniu umowy.
Odbycie służby przygotowawczej jest wymogiem dla nowych pracowników samorządowych, który nie jest zależny jedynie od posiadanego w samorządzie
stażu pracy. Wynika to z treści art. 19 ustawy w związku z art. 16 ust. 3 definiującym pojęcie osoby po raz pierwszy podejmującej pracę w samorządzie.
Przy zatrudnieniu pracownika samorządowego po 1 stycznia br. należy badać nie tylko jego staż pracy w jednostkach samorządowych, ale także odbycie
służby przygotowawczej i zdanie egzaminu. W konsekwencji uznaję, że pracownik powinien odbyć służbę na zasadach przewidzianych w ustawie.
Na umotywowany wniosek osoby kierującej komórką organizacyjną, w której pracownik jest zatrudniony, kierownik jednostki może (ale nigdy nie musi) zwolnić z obowiązku odbywania służby przygotowawczej pracownika, którego wiedza lub umiejętności umożliwiają należyte wykonywanie obowiązków służbowych. Skoro jest Pani od pewnego już czasu – licząc z umową na zastępstwo – zatrudniona w danej jednostce decyzja taka może być uzasadniona.
Zwolnienie to nie jest jednak równoznaczne ze zwolnieniem z obowiązku przystąpienia do egzaminu kończącego służbę przygotowawczą. Nie wyłącza
ono bowiem stosowania ust. 6 art. 19 ustawy, który nie tyle daje możliwość stosowania egzaminu końcowego, ale wyraźnie wprowadza taki obowiązek.
Pozytywny wynik egzaminu kończącego służbę przygotowawczą jest warunkiem dalszego zatrudnienia pracownika. Kierownik jednostki ma obowiązek zorganizowania tego egzaminu także dla osób, które zostały zwolnione z konieczności odbycia służby przygotowawczej.
Podstawa prawna:
Ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 223, poz.1458),
Ustawa z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 z późn. zm.)