Grażyna Gęsicka poinformowała, iż proces programowania zbliża się powoli ku końcowi. – Rząd przyjął Narodowe Strategiczne Ramy odniesienia oraz pięć sektorowych programów operacyjnych. Programy te zostały przesłane do Brukseli i niebawem rozpocznie się intensywny okres negocjacji z Komisją Europejską – powiedziała. – Dokończenia wymagają jeszcze programy Europejskiej Współpracy Terytorialnej, ale ich przygotowanie zależy w dużej mierze od naszych partnerów przygranicznych – dodała minister.
– Przychodzi moment, kiedy zaczynamy opracowywać system wdrażania. Zdaję sobie sprawę, że dla wielu ludzi system konkretnych procedur, wiedza o tym, jak wnioskować o wsparcie, pod jakimi warunkami można je uzyskać itp. są ważniejsze, niż zapisy programów operacyjnych czy dokumentów strategicznych – powiedziała Grażyna Gęsicka.
Minister przypomniała, że ustawa o zasadach prowadzenia polityki rozwoju daje ministrowi rozwoju regionalnego uprawnienie do wydawania wytycznych określających w jaki sposób mają być realizowane programy operacyjne. – Przy pomocy wytycznych chcemy koordynować cały system wdrażania. W realizację programów zaangażowanych będzie dziesiątki różnego rodzaju instytucji. Naszym celem jest, aby zachować jednolitość postępowania i nie doprowadzić do nadmiernego zbiurokratyzowania systemu – zaznaczyła Grażyna Gęsicka.
Minister wyjaśniła, że wytyczne nie mają mocy wiążącej, są formą zalecenia, sugestii ze strony ministra rozwoju regionalnego jak należy rozumieć przepisy zawarte w aktach prawnych. – Wytyczne nie są jednak zbiorem „luźnych dywagacji” ministra, lecz dokumentami, które wydawane będą w sposób zorganizowany, systematyczny i według szczegółowo określonej procedury – zaznaczyła minister. Dodała, że projekty wytycznych będą konsultowane z partnerami społeczno-gospodarczymi.
Do konsultacji skierowane zostały dwa pierwsze projekty wytycznych: Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego dotyczące prowadzenia negocjacji Programów Operacyjnych i Regionalnych Programów Operacyjnych w ramach Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia na lata 2007-2013 z Komisją Europejską oraz Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego dla wojewodów w zakresie wykonywania nadzoru nad wyłanianiem projektów w trybie konkursu w ramach regionalnych programów operacyjnych.
Zainteresowanie mediów skupiło się przede wszystkim na kwestiach związanych z wykonywaniem nadzoru przez wojewodę nad wyłanianiem projektów w trybie konkursowym w ramach RPO. – W grudniu Sejm przyjął ustawę o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, wprowadzając do niej – w wyniku inicjatywy poselskiej – przepis dający wojewodom prawo weta w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości przy wyłanianiu projektów do realizacji w ramach regionalnych programów operacyjnych. Przepis ten wzbudził protesty, głównie ze strony samorządów terytorialnych, zaniepokojona jest także Komisja Europejska – przyznała Grażyna Gęsicka. – Dlatego poczułam się w obowiązku wydać wytyczne wojewodom, w jaki sposób mają postępować w związku z ich prawem weta – dodała.
Minister przypomniała, iż w polskim porządku prawnym są dwie ustawy ustrojowe, które regulują kwestie nadzoru wojewody w zakresie legalności decyzji wydanych przez samorządy terytorialne. Jest to ustawa o samorządzie województwa oraz ustawa o administracji rządowej w województwie. Zgodnie z polskim porządkiem prawnym nadzór wojewody nie może dotyczyć celowości działania samorządu województwa w tym zwłaszcza celowości podejmowanych rozstrzygnięć, lecz obejmuje badanie zgodności z prawem podejmowanych działań i decyzji. – Idąc tym tropem uznaliśmy, że również nadzór wojewody nad konkursami odbywał się będzie w podobnym trybie – zaznaczyła minister. W praktyce oznacza to, że nadzór wojewody nad wyłanianiem projektów nie będzie obejmował części oceny merytorycznej, lecz tylko ocenę, czy w trakcie procedury nie doszło do naruszenia prawa. – Nie mamy jednak na razie żadnych sygnałów od wojewodów, że chcą korzystać z tego prawa – dodała.
Grażyna Gęsicka podkreślała, że wytyczne mają zapobiec nadmiernemu zbiurokratyzowaniu systemu wdrażania, który miał miejsce w przypadku systemu wdrażania programów NPR 2004 – 2006, regulowanego przez dziesiątki rozporządzeń.