1. Jak powinny wyglądać zasady i tryb rozliczania dotacji podmiotowej przekazywanej dla przedszkola funkcjonującego w formie zakładu budżetowego?
2. Kto i w jakiej formie powinien ustalić zasady i tryb rozliczania tego rodzaju dotacji?
3. Czy możliwe jest przyjęcie następującego sposobu rozliczania dotacji podmiotowej dla przedszkola: Rozliczenie dotacji polegać będzie m.in. na porównaniu przychodów osiąganych przez konkretne przedszkole (tj. przychodów z dotacji oraz przychodów z innych źródeł niż dotacja z budżetu gminy) z kosztami funkcjonowania przedszkola. Wysokość rocznej dotacji podmiotowej nie będzie mogła przekroczyć kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy przychodami osiąganymi przez przedszkole ze źródeł innych niż dotacja z budżetu gminy a kosztami jego funkcjonowania. Jeżeli suma przychodów osiąganych z innych źródeł i przychodów osiąganych z tytułu dotacji podmiotowej przekazanej z budżetu gminy będzie większa niż suma kosztów funkcjonowania, dotacja podmiotowa będzie podlega zwrotowi do budżetu miasta w kwocie, która nie pokrywa kosztów funkcjonowania przedszkola.
Z faktu, że dotacja z art. 79 ust. 1a.\ ustawy o systemie oświaty jest „dotacją podmiotową” – w rozumieniu art. 106 ust. 2 pkt 2 ustawy o finansach publicznych – wynika zarówno jej ogólne przeznaczenie na działalność oświatową samorządowego przedszkola z art. 5a.\ ust. 2 pkt 1 tej ustawy, jak i adekwatne (do tego przeznaczenia) jej rozliczenie kosztami tego rodzaju działalności oświatowej. Na działalność oświatową w trakcie roku kalendarzowego przedszkole pozyskuje również przychody własne, z których zasadniczą część stanowią opłaty ustalane przez radę gminy uchwałą z art. 14 ust. 5 ustawy o systemie oświaty. Dlatego o faktycznym przeznaczeniu dotacji podmiotowej na poszczególne składniki kosztów działalności oświatowej decyduje dyrektor przedszkola.
Kwoty i termin przekazywania dotacji podmiotowej oraz terminy i formę jej rozliczania przez samorządowe przedszkole organ wykonawczy gminy może ustalić w informacji przekazywanej przedszkolu o wysokości przyznanej dotacji rocznej i o stanowiącym część uchwały budżetowej – planie przychodów i wydatków gminnych przedszkoli (z art. 186 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych). Dokonanie powyższych ustaleń powinno uwzględniać przepisy § 47–§ 52 rozporządzenia Ministra Finansów z 29.6.2006 r. (Dz.U. Nr 116, poz. 783 ze zm.). Zasadne jest powiązanie terminu rozliczenia się przedszkola z dotacji z terminem zamknięcia ksiąg rocznych i przekazania sprawozdania rocznego „Rb-30” (tj. do 31 stycznia następnego roku). Z tak ustaloną datą należałoby również wiązać ustalenie terminu dla ewentualnego zwrotu niewykorzystanej dotacji do budżetu gminy. Ustalenia dotyczące formy rozliczenia dotacji powinny dodatkowo bazować na założeniu, że: (1) o angażowaniu dotacji na poszczególne składniki kosztów działalności oświatowej przedszkola decyduje jego dyrektor, (2) w trakcie roku budżetowego przedszkole pozyskuje również inne przychody własne, jakie są przeznaczone na poszczególne składniki kosztów jego rocznej działalności oświatowej. Ostatnio określone wpływy przedszkola niekoniecznie muszą być rozdysponowane w roku ich pozyskania (np. darowizny ogólne).
Dopiero po wyliczeniu zwracanej do budżetu gminy (niewykorzystanej) dotacji podmiotowej możliwe staje się ustalenie ewentualnej „nadwyżki środków obrotowych” (nieobejmującej darowizn) w celu jej wpłaty do budżetu gminy na zasadach ogólnych z przepisów ww. rozporządzenia Ministra Finansów.
Dlatego nie w pełni zasadna jest opisana w pytaniu metoda rozliczania dotacji podmiotowej polegająca na przyjęciu, że ogół kosztów rocznej działalności przedszkola pomniejszano by o przychody własne i od tak ustalonej różnicy kosztów odejmowano kwotę otrzymanej dotacji w celu wyliczenia dotacji do zwrotu do budżetu gminy. Właściwą metodą rozliczenia dotacji podmiotowej dla przedszkola samorządowego jest wpierw „rozliczenie opłat” kosztami poniesionymi na działalność nieobjętą minimum przedszkolnym oraz „rozliczenie się z wydatkowanych darowizn”, a dopiero następnie odjęcie pozostałych przychodów (z wyłączeniem nierozdysponowanych darowizn) od pozostałych kosztów.. Dopiero tak ustalona „różnica”, jeśli jest liczbą dodatnią, może być traktowana jako „niewykorzystana dotacja podmiotowa” i podlegać zwrotowi do budżetu.
Nieprawidłowości polegające na nieustaleniu terminu i formy rozliczenia dotacji podmiotowej przez przedszkole, a w przypadku ich ustalenia, brak przypisania kwoty dotacji do zwrotu – naraża wójta (lub upoważnionego pracownika urzędu z art. 44 ust. 2 ustawy o finansach publicznych) na sankcje związane z art. 8 pkt 2 i 3 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych. Jeśli zasady i termin rozliczenia zostały ustalone, zaś dyrektor przedszkola nie rozliczył się z dotacji lub nie dokonał ewentualnego zwrotu środków do budżetu, może ponieść konsekwencje związane z odpowiedzialnością z art. 8 pkt 2 i 3 tej ustawy.
Wojciech Lachiewicz,
członek Kolegium RIO w Krakowie
Szczegółowe uzasadnienie odpowiedzi znajduje się TUTAJ >>>