Zdaniem premiera, samorząd terytorialny jest w stanie szybciej reagować na potrzeby społeczności lokalnych niż rząd centralny. Celem rządu, według Donalda Tuska, jest dążenie do podniesienia jakości usług publicznych. – Decentralizacja oznacza władzę jak najbliżej obywatela, która powinna skutkować poprawą życia społeczeństwa – stwierdził szef rządu.
Najważniejszym przesłaniem przygotowywanej reformy jest wzmocnienie znaczenia samorządu terytorialnego, w tym także umocnienia jego podstaw majątkowych. Dzięki temu wspólnoty lokalne i regionalne będą mogły skuteczniej decydować o swoich sprawach. Szczególnie dotyczy to oświaty, czy ochrony zdrowia. Premier podkreśli, że Komisja Wspólna jest ważnym gremium, w którym wypracowywane będą istotne decyzje w tych sprawach.
Rada Ministrów podjęła 22 stycznia br. uchwałę dotyczącą kontynuowania reformy administracji publicznej. Ważnym jej założeniem jest uporządkowanie podziału kompetencji między administracją rządową i samorządową. – To jedno z pierwszych zadań jakie zaczęliśmy realizować – podkreślił premier. Reforma ma służyć także przywróceniu właściwej roli służbie cywilnej i ulepszeniu pracy centrum rządowego. – Chcemy także doprowadzić do komunalizacji składników mienia państwowego, zwłaszcza dotyczyć to nieruchomości i majątku wojskowego – dodał Donald Tusk.
Szef rządu poinformował również o rozpoczętych działaniach nad przygotowaniem nowej samorządowej ordynacji wyborczej. Rząd chce zaproponować wprowadzenie okręgów jednomandatowych oraz bezpośredni wybór starostów. – Przyczyni się to do usprawnienia ustroju samorządu terytorialnego – uważa premier.
Wicepremier Grzegorz Schetyna podkreślił, że rząd zamierza przywrócić znaczenie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego jako miejsca debaty poświęconej sprawom istotnym dla samorządowców oraz społeczności lokalnych. Jak poinformował szef MSWiA do tej pory zebrano już ponad 2000 propozycji zmian legislacyjnych, które mają usprawnić funkcjonowanie samorządów. Zgłaszane przez samorządowców postulaty mają charakter proobywatelski i będą analizowane wspólnie ze stroną samorządową Komisji.
Podczas pierwszego spotkania przedstawiciele strony rządowej odebrali od premiera nominacje. Rząd reprezentują:
Grzegorz Schetyna – minister spraw wewnętrznych i administracji, współprzewodniczący KWRiST
Zbigniew Derdziuk – minister, członek Rady Ministrów
Stanisław Gawłowski – sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska
Krzysztof Grzegorek – sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia
Tomasz Siemoniak – sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji
Elżbieta Suchocka – Roguska – sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów
Krystyna Szumilas – sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej
Rafał Baniak – podsekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki
Olgierd Dziekoński – podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury
Krzysztof Hetman – podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego
Artur Ławniczak – podsekretarz stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Czesława Ostrowska – podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej.
Stronę samorządową stanowią wyznaczeni przedstawiciele ogólnopolskich organizacji jednostek samorządu terytorialnego. Są to reprezentanci: Unii Metropolii Polskich, Związku Województw RP, Związku Miast Polskich, Unii Miasteczek Polskich, Związku Powiatów Polskich oraz Związku Gmin Wiejskich RP. W pracach Komisji biorą udział:
Piotr Uszok – prezydent Miasta Katowice, współprzewodniczący KWRiST, sekretarz Zarządu Unii Metropolii Polskich
Jan Kozłowski – marszałek Województwa Pomorskiego, prezes Zarządu Związek Województw RP
Andrzej Łoś – marszałek Województwa Dolnośląskiego, Związek Województw RP
Paweł Adamowicz – prezydent Miasta Gdańska, prezes Unii Metropolii Polskich
Ryszard Grobelny – prezydent Miasta Poznania, prezes Związku Miast Polskich
Witold Krochmal – burmistrz Wołowa, prezes Unii Miasteczek Polskich
Jerzy Kropiwnicki – prezydent Miasta Łodzi, Związek Miast Polskich
Andrzej Jęcz – starosta Kościański, Związek Powiatów Polskich
Andrzej Wąsik – starosta Wrocławski, Związek Powiatów Polskich
Stanisław Bodys – burmistrz Rejowca Fabrycznego, Unia Miasteczek Polskich
Mariusz Poznański – wójt Gminy Czerwonak, Związek Gmin Wiejskich RP
Krzysztof Iwaniuk – wójt Terespola, Związek Gmin Wiejskich RP
Po raz pierwszy spotkanie Komisji było transmitowane na żywo na stronie internetowej www.premier.gov.pl/media
Komisja Wspólna stanowi forum współpracy przy tworzeniu wspólnych stanowisk rządu i samorządu terytorialnego. Do jej zadań należy m.in. opiniowanie projektów aktów prawnych. W skład Komisji wchodzi równa liczba przedstawicieli obu stron. Stronę rządową reprezentują minister spraw wewnętrznych i administracji oraz 11 przedstawicieli powoływanych na wniosek ministra przez Prezesa Rady Ministrów. Stronę samorządową stanowią wyznaczeni przedstawiciele ogólnopolskich organizacji jednostek samorządu terytorialnego. Są to reprezentanci: Unii Metropolii Polskich, Związku Województw RP, Związku Miast Polskich, Unii Miasteczek Polskich, Związku Powiatów Polskich oraz Związku Gmin Wiejskich RP. Zasady funkcjonowania KWRiST określa ustawa z 6 maja 2005 r. o Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz o przedstawicielach Rzeczypospolitej Polskiej w Komitecie Regionów Unii Europejskiej.