Podstawa prawna i rozstrzygnięcie:
Na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 11 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 7 pazdziernika 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jedn.- Dz.U. z 2001 r. nr 55, poz. 577; zm. DzU nr 154, poz. 1800; z 2002 r. DzU nr 113, poz. 984; zm. z 2003 r. Dz.U. nr 149, poz. 1454; z 2004 r. nr 273, poz. 2703; z 2005 r. nr 14, poz. 114, nr 64, poz. 565, nr 249, poz. 2104) oraz art. 91 ust.1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity z 2001 r. Dz.U. nr 142, poz. 1591; z 2002 r. Dz.U. nr 23, poz. 220, nr 62, poz. 558, nr 113, poz. 984; z 2003 r. Dz.U. nr 214, poz. 1806; z 2003 r. nr 80, poz. 717, nr 162, poz. 1568; z 2004 r. nr 102, poz. 1055, nr 116, poz. 1203; z 2005 r. nr 172, poz. 1441, nr 175, poz. 1457; z 2006 r. nr 17, poz. 128, nr 181, poz. 1337; z 2007 r. nr 48, poz. 327, nr 173, poz. 1218) Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu orzeka nieważność uchwały nr XIV/105/08 Rady Miejskiej w Kolonowskiem 8 lutego 2008 r. w sprawie zaciągnięcia pożyczki ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu z powodu naruszenia art. 83 ust. 1 w zw. z art. 165 ust. 1 i 3 ustawy o finansach publicznych.

Opis przebiegu sprawy:
W dniu 18 lutego 2008 r. do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Opolu doręczono uchwałę nr XIV/105/08 Rady Miejskiej w Kolonowskiem 8 lutego 2008 r. w sprawie zaciągnięcia pożyczki ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu, w której treści, powołując w podstawie prawnej m.in. legitymacje art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. „c” oraz art. 58 ustawy o samorządzie gminnym, rozstrzygnięto o zaciągnięciu pożyczki w kwocie do 590.000 zł.

Przedmiotową uchwałę poprzedzono uchwałą nr XIV/103/08 Rady Miejskiej w Kolonowskiem 8 lutego 2008 r. w sprawie zaciągnięcia kredytu w Banku Gospodarstwa Krajowego w kwocie 700.000 zł. W kontekście określonej, w uchwale budżetowej na 2008 rok, wielkości przychodów z tytułu zaciągniętych pożyczek i kredytów na rynku krajowym w wys. 950.000 zł, przywołaną uchwałą nr XIV/105/08 przekroczono określoną w budżecie wielkość planu o kwotę 340.000 zł.

Na posiedzenie Kolegium wyznaczone na 27 lutego 2008 r. przedstawiciele Gminy zawiadomionej prawidłowo nie stawili się.

Uzasadnienie:
W tym stanie faktycznym Kolegium stwierdza, co następuje:
Zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 9 lit. c ustawy o samorządzie gminnym do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach majątkowych gminy przekraczających zakres zwykłego zarządu dotyczących zaciągania długoterminowych pożyczek i kredytów.

Jednak legalność rozstrzygania przez radę gminy w powyższej materii uwarunkowana jest regulacjami ustawy z 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, która określając zasady planowania i dysponowania środkami publicznymi, normuje zasady zaciągania zobowiązań przez jednostki samorządu terytorialnego. W szczególności wskazać należy regulacje art. 82 ust. 1 pkt 2 oraz art. 83 ust. 1 cyt. ustawy o finansach publicznych odpowiednio stanowiące,że:

  • gmina może zaciągać kredyty i pożyczki na finansowanie planowanego deficytu budżetu jednostki samorządu terytorialnego,
  • suma zaciągniętych kredytów i pożyczek nie może przekroczyć kwoty określonej w uchwale budżetowej gminy.
  • Zatem, jak wynika z powyższego, możliwość podjęcia uchwały w sprawie zaciągnięcia pożyczki zasadniczo zdeterminowana jest wymogiem uprzedniego sytuowania w uchwale budżetowej planowanych przychodów i związanych z nimi wydatków. W tym miejscu, przywołując dyspozycje art. 165 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, podkreślić wszakże należy, że:

  • budżet jednostki samorządu terytorialnego jest rocznym planem dochodów i wydatków oraz przychodów i rozchodów tej jednostki,
  • uchwała budżetowa stanowi podstawę gospodarki finansowej jednostki samorządu terytorialnego w roku budżetowym.
  • Tym samym w ocenie Kolegium RIO w Opolu podjecie przez Rade Miejska w Kolonowskiem dnia 8 lutego 2008 r. uchwały nr XIV/105/08 w sprawie zaciągnięcia pożyczki ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Opolu nastąpiło z naruszeniem art. 83 ust. 1 w zw. z art. 165 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, bowiem jak ustalono wynikająca z uchwały wielkość zaciąganego zobowiązania przekraczała o 340.000 zł kwotę przychodów z tytułu zaciągniętych pożyczek i kredytów na rynku krajowym oraz związanych z nią wydatków określoną w uchwale budżetowej na 2008 rok.

    Powyższa teza znajduje potwierdzenie w zachowujących aktualność wskazaniach Naczelnego Sadu Administracyjnego (wyrok z dnia 6 marca 2002 r. sygn. akt I SA/Wr 1201/00) z których wynika, że warunkiem podjęcia uchwały o zaciągnięciu pożyczki jest ujęcie w uchwale budżetowej kwoty wydatków nieznajdujących pokrycia w planowanych dochodach (na finansowanie planowanego deficytu budżetu).

    W tym miejscu zasadnym jest również przywołanie tezy wyroku NSA sygn.akt ISA/Wr/609/2001 z dnia 3 października 2001 r. zgodnie z którą „(…) W szczególności zaś kwota kredytu nie odpowiada wysokości wydatków zaplanowanej w uchwale na cel mający być pokrytym przez zaciągnięty kredyt. Wskazana sprzeczność stanowi o naruszeniu zasad ustawowych rządzących gospodarką finansowa jednostek samorządu terytorialnego, w szczególności zaś – wymogów związanych z zaciąganiem przez jednostki zobowiązań. Naruszenie to obligowało Regionalna Izbę Obrachunkowa do stwierdzenia nieważności uchwały podjętej w przedmiocie zaciągnięcia kredytu.(…)

    W tym stanie faktycznym i prawnym należało orzec jak w sentencji.

    Więcej uchwał RIO z całej Polski pod adresem: www.portalrb.pl/index.php?option=com_content&task=category§ionid=5&id=19&Itemid=191