Podstawą prawną regulowania czasu pracy placówek handlowych, usługowych oraz zakładów gastronomicznych jest art. XII § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Przepisy wprowadzające kodeks pracy (DzU nr 24, poz. 142 ze zm.). Taką regulację ustanawia rada gminy w formie uchwały. Rada nie może scedować tej kompetencji na inne organy gminy, na przykład na prezydenta.
Podobnie uznał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 9 stycznia 1995 r. (II SA 1673/93), w którym orzekł, że: „dni i godziny otwierania i zamykania placówek handlowych, zakładów gastronomicznych i zakładów usługowych określa rada gminy, a nie wójt”.
W orzecznictwie sądowym przyjmowano, że rada gminy nie może wydawać oddzielnych decyzji dla poszczególnych placówek handlowych czy też usługowych.
Rada gminy musi uwzględniać wiele czynników, w tym możliwe sprzeczne interesy i potrzeby zatrudnionych tam pracowników, osób prowadzących te zakłady i placówki w ramach działalności gospodarczej oraz konsumentów i klientów, a także osób, dla których usytuowanie i działalność tego rodzaju placówek może powodować uciążliwości i niedogodności.
NSA stwierdził, że rada gminy zobowiązana jest do zidentyfikowania wchodzących w rachubę interesów i potrzeb wymienionych wyżej grup osób i wyważenia tych interesów oraz potrzeb z uwzględnieniem podstawowych zasad demokratycznego państwa prawnego.
Jak bowiem zauważył NSA w wyroku z 4 lipca 2000 r., „przepisy wprowadzające kodeks pracy jako rangi ustawowej nie godzą w konstytucyjnie gwarantowane zasady prowadzenia działalności gospodarczej, a przy tym nie zawierają żadnych wskazówek, jakimi winna kierować się gmina, określając czas pracy placówek.