Przepisy przejściowe nowelizacji ustawy o finansach publicznych z 8 grudnia 2006 r. przewidują bardzo istotne w praktyce wyjątki – programy i projekty realizowane: w ramach Narodowego Planu Rozwoju, a także ze środków przedakcesyjnych (np. PHARE, ISPA, SAPARD) i środków przejściowych (Transition Facility), na podstawie przepisów dotychczasowych, z wyjątkami o których piszemy poniżej.

Rząd zapowiada, że będzie to „pierwszy etap reformy organizacji sektora finansów publicznych”. Powinieneś zatem oczekiwać dalszych zmian.

Zmiany dotyczące wszystkich jednostek sektora finansów publicznych

Nowe pojęcie: środki pochodzące z budżetu UE oraz EFTA
Środki zagraniczne, bezzwrotne, jako środki publiczne posiadają szczególny status prawny. Dotychczasowe przepisy ustawy o finansach publicznych wyodrębniały jako szczególny ich rodzaj środki pochodzące z budżetu Unii Europejskie (dalej: UE). Określone one były w art. 5 ust. 3 ustawy o finansach publicznych, który obejmował m.in. środki:

  • przeznaczone na realizację programów przedakcesyjnych,
  • pochodzące z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności,
  • Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnych „Sekcja Gwarancji”.

    • Zauważ, że katalog środków w art. 5 ust. 3 uległ znacznemu rozszerzeniu. Według nowego brzmienia wspólne regulacje dotyczą następujących środków:
    1) na realizację programów przedakcesyjnych,
    2) pochodzących z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rybołówstwa,
    3) Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnych „Sekcja Gwarancji”, Europejskiego Funduszu Rolniczego Gwarancji, Europejskiego Funduszu Rolniczego Rozwoju Obszarów Wiejskich,
    4) inne środki, w tym niepodlegających zwrotowi środków pomocy udzielonej przez państwa Europejskiego Obszaru Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA).

    Środki EFTA

    Z kolei środkami z pomocy udzielonej przez EFTA są środki:

  • Norweskiego Mechanizmu Finansowego,
  • Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
  • Szwajcarskiego Mechanizmu Finansowego.

    • Nowy zakres art. 5 ust. 3 został rozszerzony i nie obejmuje wyłącznie środków z budżetu UE.


    Specjalne uprawnienia Rady Ministrów wobec środków z EFTA

    Rada Ministrów została upoważniona do wyłączania, ze wspólnych regulacji środków pochodzących z EFTA biorąc pod uwagę źródło pochodzenia oraz beneficjentów tych środków. Powinieneś wiedzieć, że wyłączenie może nastąpić w drodze rozporządzenia, poprzez określenie wykazu tych środków.


    Wspólne regulacje prawne dla środków z budżetu UE i EFTA

    Nowelizacja ustawy o finansach publicznych koncentruje się głównie na zmianach zasad gospodarowania przez Ciebie środkami zagranicznymi. Wśród nich wyodrębnia grupę środków o szczególnym znaczeniu, dla których ustanawia szereg wspólnych regulacji, odwołując się do art. 5 ust. 3. Zauważ jednak, że wspólne regulacje najczęściej nie obejmują środków przeznaczonych na realizację programów przedakcesyjnych. W takim przypadku ustawa odsyła do art. 5 ust. 3 pkt 2–4.

    Oto najważniejsze dla Ciebie wspólne regulacje dotyczące środków z budżetu UE i EFTA:

  • należności z tytułu obowiązku zwrotu tych środków podlegają szczególnym zasadom umarzania, rozkładania na raty i odraczania terminów płatności (art. 42, art. 214),
  • środki podlegają szczególnym i wspólnym zasadom koordynacji audytu wewnętrznego sprawowanego przez Generalnego Inspektora Kontroli skarbowej (art. 63),
  • środki są włączone do dochodów budżetu państwa (art. 96) i odpowiednio wydatków tego budżetu (art. 97),
  • w budżecie państwa zamieszczany jest wykaz programów operacyjnych i programów finansowanych z tych środków, wydatków na ich sfinansowanie oraz wieloletnich limitów zobowiązań (art. 99),
  • ustawa przewiduje szczególne wyodrębnienie w budżecie państwa wydatków finansowanych z tych środków (art. 100),
  • przy przeniesieniach wydatków finansowanych z omawianych środków obowiązują specjalne zasady przeniesień, w których szczególną rolę odgrywa minister rozwoju regionalnego (art. 148, art. 148a),
  • istnieją wspólne zasady niewygasania wydatków przeznaczonych na finansowanie zadań realizowanych ze środków z budżetu UE i z EFTA (art. 157),
  • wyłączenia limitów długu JST dotyczą zobowiązań zaciąganych w związku umowami zawartymi z dysponentami środków z budżetu UE i EFTA (art. 169, 170),
  • środki te podlegają wspólnym zasadom gospodarki finansowej określone w osobnym rozdziale ustawy o finansach publicznych (art. 200–213).

    • Artykuł pochodzi z poradnika Rachunkowość budżetowa. Poradnik księgowego jednostki sektora finansów publicznych”.

    Podobne wpisy