Jeszcze raz gratuluję Państwu wyboru na stanowisko marszałków i cieszę się, że w tym gronie możemy porozmawiać o sprawach programowania regionalnego – rozpoczęła spotkanie minister Grażyna Gęsicka.
Minister krótko scharakteryzowała ustawę o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Zaznaczyła, że ustawa ma ujednolicić programowanie i zarządzanie programami rozwoju, niezależnie od tego, z jakich źródeł są one finansowane. – U podłoża tej ustawy tkwi założenie, by wszystkie programy rozwoju, przygotowywane w Polsce, wyglądały podobnie jak programy unijne. Chodzi o to, żeby nie było takiej sytuacji jak do tej pory, że środki krajowe wykorzystuje się szybko i łatwo, a środki unijne w sposób znacznie bardziej skomplikowany – wyjaśniła minister Grażyna Gęsicka. – Dalszym krokiem w tym samym kierunku jest włączenie środków unijnych do budżetu państwa, co powoduje ujednolicenie strumieni finansowych. Dzięki temu i środki polskie, i środki unijne są traktowane jak środki rozwojowe. To powinno znacznie ułatwić i przyspieszyć realizację programów – dodała.
Przypomniała, że najważniejszym dokumentem o charakterze strategicznym, zgodnie z ustawą o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, jest strategia rozwoju kraju, a wszystkie inne strategie i programy powinny być z nią zgodne. Zaznaczyła przy tym, że samorządy województw mają konstytucyjne prawo przyjmować własne strategie rozwoju, które wcale nie muszą być zgodne ze strategią rozwoju kraju. – I tu oczywiście pojawia się problem, jak mamy ze sobą współpracować. Na gruncie ustawy ta kwestia została rozwiązana w taki sposób, że strategię rozwoju kraju mają realizować regionalne programy operacyjne. Oczywiście byłoby dobrze gdyby regionalne programy realizowały również strategie wojewódzkie. Jednak bezpośrednio nie wymagamy tego typu zgodności – wyjaśniła minister Gęsicka.
– Najbardziej dyskutowanym ostatnio przepisem ustawy, jest weto wojewody, które ewentualnie miałoby miejsce w procedurze konkursowej. Myślę, że jeśli nie dojdzie do wyrzucenia tego przepisu, to możliwe będzie określenie przy pomocy wytycznych, w jaki sposób rozumiemy jego treść i w jaki sposób ten przepis powinien być stosowany. Otóż, nasze prace idą w tym kierunku, żeby przyjąć, że regulacje z ustawy o samorządzie województwa oraz administracji rządowej województwa, które mówią o tym, że wojewoda nadzoruje jednostki samorządu terytorialnego pod kątem legalności, trzeba również stosować do tego przepisu. Oznaczałoby to, że nieprawidłowości stwierdzone w czasie procedury konkursowej dotyczą aspektu legalności lub nielegalności tej procedury. Weto wojewody można byłoby stosować w sytuacjach, kiedy wojewoda stwierdzi, że procedura jest nielegalna albo jakieś jej aspekty są nielegalne – wyjaśniła minister Gęsicka.
Stan prac nad regionalnymi programami operacyjnymi przedstawił wiceminister rozwoju regionalnego Władysław Ortyl. Poinformował, że obecnie są już opracowane oceny ex-ante, prognozy oddziaływania na środowisko oraz właściwie skończony proces konsultacji społecznych. Oczywiście mamy świadomość, że nowi marszałkowie, nowe zarządy będą chciały przyjrzeć się tym programom, a w szczególności planom inwestycyjnym. Oczywiście nie uważamy, żeby nowe zarządy nie mogły dokonywać zmian w tych programach. Trzeba jednak pamiętać o istotnych uwarunkowaniach. Jeżeli zmiany w programie będą bardzo głębokie, czyli takie, które będą wymagały korekty oceny ex-ante i korekty prognozy oddziaływania na środowisko, to także będą musiały być uzupełnione konsultacje społeczne – zaznaczył wiceminister Ortyl.