Bieżący rok, jak i rok poprzedni przyniosły wskaźnik wykonania planu dochodów w miastach wyższy niż wskaźnik upływu czasu. Dochód z 19 metropolii naszego kraju – w tym wszystkich stolic województw – wyniósł 17,4 mld zł. Świadczy to o tym, że w roku 2008 zrealizowane zostało 54% zakładanego na ten rok planu.
Miejskie kasy stają się pełniejsze. Wpływają do nich spore sumy np. z CIT, który stanowi jedno z podstawowych źródeł dochodów, a także z opłat za wieczyste użytkowanie nieruchomości. Istotny jest także wpływ z podatków lokalnych i mimo, że nie wszystkie miasta deklarują pochodzący z nich wysoki wpływ dochodów, są one znaczącym źródłem dla miejskich budżetów. Przykładem mogą być takie miasta jak Kraków, Szczecin czy Gdynia. W Warszawie wykonanie wyniosło 37,8 % planu, co oznacza, że spadek w stosunku do roku 2007 wynosi ok. 29 %. Fakt ten tłumaczy się spadkiem obrotów na rynku nieruchomości. Rok 2008 – pomimo całkiem wysokich dochodów – jest oceniany przez samorządowców słabiej niż ubiegły. Wszyscy są zgodni co do tego, że ubytki w budżetach pochodzą z wprowadzonej ulgi prorodzinnej, obniżającej ich wpływy z PIT.
W świetle najnowszych analiz okazuje się, że ubytek będzie mniejszy, niż przewidywany początkowo przez resort finansów. Będzie on jednak wciąż duży. Tylko Białystok, Gdańsk, Katowice, Lublin, Poznań, Szczecin, Warszawa i Wrocław szacują stratę wysokości 800 mln zł. W roku 2009 samorządu będą się borykać z dodatkową zmianą skali podatkowej.
Samorządy wciąż nie mogą rozpocząć realizacji planowanych projektów, które miały być współfinansowane ze środków UE na lata 2007 – 2013. Finanse te nie zostały bowiem uruchomione.
Sytuacja ta spowodowała, że samorządu korygują w dół prognozę wydatków inwestycyjnych. W pierwszych sześciu miesiącach przeznaczono na ten cel nieco ponad 2 mld zł (po I kwartale było to 595 mln zł, a po I półroczu 2007 r. – prawie 1,8 mld zł). Z końcem czerwca plan roczny zakładał, że wydatki inwestycyjne wyniosą ponad 10 mld zł. Obecna, ledwie 20-proc. realizacja wydatków wynika, oprócz braku środków z UE, też z tego, że wzmożone finansowanie tych zadań następuje zwykle w ostatnich miesiącach roku.
Łączne wydatki metropolii wahają się w okolicach 14,5 mld zł, co oznacza realizację planu na 2008 r. w 39 %. Suma roczna wynosiła 40%. Na szczęście miasta sukcesywnie podnoszą prognozy tegorocznego deficytu. Na koniec półrocza szacowano, że będzie to 5,2 mld zł, zaś trzy miesiące temu miało być o prawie 600 mln zł mniej. Po I półroczu wciąż jednak wykazują nadwyżkę – 2,4 mld zł – podaje „Rzeczpospolita”