Prawo do wynagrodzenia chorobowego
Wynagrodzenie to przysługuje pracownikom na podstawie art. 92 Kodeksu pracy. Uprawnionymi są osoby niezdolne do pracy z powodu choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, a także poddania się badaniom przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi ich pobrania. Wynagrodzenie wypłacane jest za okres pierwszych 33 dni niezdolności do pracy przypadających w bieżącym roku kalendarzowym. Od 34. dnia przysługuje zasiłek chorobowy. Okres wspomnianych 33 dni ustalamy sumując poszczególne niezdolności do pracy w danym roku kalendarzowym, bez względu na długość przerw występujących między nimi oraz bez względu na to czy pracownik był zatrudniony u jednego, czy też u kilku pracodawców. Jeżeli pracownik zmienił firmę w ciągu roku, dotychczasowy pracodawca powinien zamieścić w wydawanym świadectwie pracy informację o liczbie dni, za które zostało wypłacone wynagrodzenie.
UWAGA
Wynagrodzenia chorobowego nie wypłaca się w sytuacji, gdy przyczyną niezdolności do pracy jest wypadek przy pracy lub choroba zawodowa. Wówczas już od pierwszego dnia choroby pracownikowi przysługuje zasiłek z ubezpieczenia wypadkowego.
Pracodawcy najczęściej zgłaszają wątpliwości dotyczące zasad ustalania 33 dni w sytuacji, gdy pracownik choruje na przełomie roku i otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie chorobowe.
*31 grudnia wypłacane jest wynagrodzenie chorobowe*
W przypadku gdy 31 grudnia wypłacane jest wynagrodzenie na podstawie art. 92 kp, to wypłatę tę należy kontynuować w rozpoczynającym się roku kalendarzowym. Jednakże, z dniem 1 stycznia okres 33 dni powinien być liczony od nowa. Pracodawcy zaś często ustalają nowy limit dopiero po zakończeniu danej niezdolności do pracy.
*31 grudnia wypłacany jest zasiłek chorobowy*
Jeśli 31 grudnia pracownik ma prawo do zasiłku chorobowego, od 1 stycznia nadal przysługuje mu to świadczenie za cały okres nieprzerwanej niezdolności do pracy. Wynagrodzenie chorobowe będzie wypłacane dopiero wówczas, gdy pracownik ponownie zachoruje po przerwie, nawet jednodniowej. Okres 33 dni liczymy od początku tej drugiej choroby.
Składka zdrowotna
Kolejny ze zgłaszanych przez płatników problemów ma związek z faktem, że wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną wchodzi do podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. Nie uwzględnia się w niej natomiast – podobnie jak przy składkach na ubezpieczenia społeczne – wypłaconych zasiłków. Zasady te wynikają z art. 81 ust. 5 ustawy z 27 września 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz. 2135 ze zm.).
Przez kilka lat składka zdrowotna – z początkiem każdego roku kalendarzowego – wzrastała o 0,25%. Podobnie będzie na przełomie roku bieżącego. Aktualnie stopa składki wynosi 8,75%, zaś z dniem 1 stycznia 2007 r. wzrośnie do 9%. Jest to wzrost niewielki, ale pracodawcy wypłacający wynagrodzenie gwarantowane na przełomie roku muszą o nim pamiętać. W przeciwnym wypadku będą zmuszeni do złożenia korekt dokumentów rozliczeniowych za chorujących pracowników i wyrównania zaniżonych składek zdrowotnych.
Zmiana wynagrodzenia minimalnego
Artykuł 45 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa (tekst jedn.: Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 267) wprowadza pojęcie minimalnej podstawy zasiłku przysługującego choremu pracownikowi. W razie zatrudnienia na pełnym etacie, podstawa ta nie może być niższa (wraz ze składnikami, które przysługują za okres pobierania zasiłku) od wynagrodzenia minimalnego, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 18,71%. Osoby, o których mowa w art. 6 ust. 2 ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu (Dz.U. nr 200, poz. 1679 ze zm.), tj. pracowników w pierwszym roku zatrudnienia obowiązuje niższa podstawa, a mianowicie odpowiada ona 80% wspomnianego wynagrodzenia – również po odjęciu 18,71%. Do okresu tego wlicza się też wszystkie okresy, za które była opłacana składka na ubezpieczenie społeczne lub zaopatrzenie emerytalne – poza zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego.
W 2006 r. wynagrodzenie minimalne wynosi 899,10 zł, a tym samym podstawa wymiaru zasiłku lub wynagrodzenia chorobowego pracowników nie może być niższa od:
Od 1 stycznia 2007 r. wynagrodzenie to wzrośnie i wyniesie 936 zł lub 748,80 zł – w przypadku pracowników o stażu do roku, a tym samym wzrośnie również minimalna podstawa zasiłku do kwot: 760,87 zł oraz 608,70 zł.
Minimalne wynagrodzenie z reguły ulega zmianie z dniem 1 stycznia. To z kolei budzi wątpliwości pracodawców związane z koniecznością przeliczenia podstawy zasiłku obliczanego od wynagrodzenia minimalnego w przypadku choroby trwającej na przełomie roku. Dlatego trzeba pamiętać o konieczności dokonania stosownych przeliczeń po zmianie wysokości tego wynagrodzenia minimalnego. Wynika to wyraźnie z art. 45 ustawy chorobowej.
Podwyżka płac z początkiem roku
W wielu firmach – zwłaszcza jednostkach budżetowych – na początku roku następuje podwyższenie wynagrodzeń. Często występuje taka sytuacja, że podwyżka obowiązuje od 1 stycznia danego roku, zaś nowe taryfikatory ogłaszane są np. w marcu. Z opóźnieniem także przyznawane są dodatkowe środki ją umożliwiające. Pracownikom przysługuje wówczas wyrównanie za okres wsteczny. Jak ma postąpić pracodawca, jeśli przy obliczaniu wynagrodzenia lub zasiłku chorobowego uwzględnione zostało wynagrodzenie z okresu objętego wspomnianym wyrównaniem? W takim przypadku wynagrodzenia wypłacone w starej wysokości traktujemy tak jak wypłaty zaliczkowe. To zaś oznacza, że po wypłaceniu wyrównania należy ponownie przeliczyć podstawę zasiłku, uwzględniając kwotę otrzymanego przez pracownika wyrównania.
Artykuł pochodzi z publikacji „Ubezpieczenia społeczne w praktyce”