nr 4/2009 (8)

Okres przebywania na urlopie macierzyńskim nie może powodować pogorszenia sytuacji pracownika. W zakresie wynagrodzenia oznacza to, że dotyczą go wszystkie korzystne zmiany wprowadzone w czasie nieobecności spowodowanej tym urlopem.

Uzasadnienie:
Od 18 stycznia br. zaczął obowiązywać dodany do Kodeksu pracy art. 183_{2, zgodnie z którym pracodawca dopuszcza pracownika po zakończeniu urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem za pracę, jakie otrzymywałby, gdyby nie korzystał z urlopu. Regulacja ta jest zbliżona do obowiązującego od kilku lat art. 1864 K. p. dotyczącego powrotu z urlopu wychowawczego.
Na tym tle wskazuje się, że jeżeli w trakcie korzystania przez pracownika z urlopu wychowawczego doszło do zmian płacowych dotyczących tego stanowiska, to zmiany te dotyczą także wynagrodzenia pracownika powracającego z urlopu. Innymi słowy, podstawą odniesienia dla określenia wysokości wynagrodzenia nie jest wynagrodzenie pobierane przez pracownika przed urlopem, lecz wynagrodzenie przysługujące aktualnie na stanowisku, z którego pracownik odszedł na urlop (E. Maniewska [w:] K. Jaśkowski, E. Maniewska, Kodeks pracy. Komentarz. Ustawy towarzyszące z orzecznictwem. Europejskie prawo pracy z orzecznictwem, Tom I, LEX, 2007). Jasno wskazał na to także Sąd Najwyższy w wyroku z 29 stycznia 2008 r. Ważne dla sytuacji pracownicy stwierdzenie znalazło się w uzasadnieniu tego wyroku: Nie budzi wątpliwości, że w zakresie szeroko pojmowanej ochrony uprawnień pracowników wykonujących funkcje rodzicielskie mieści się założenie, iż korzystanie z przysługujących im w tym zakresie praw nie może prowadzić do pogorszenia ich sytuacji zawodowej
.
Zwróćmy uwagę na zapis art. 183sub>2 K.p.: za wynagrodzeniem za pracę, jakie otrzymywałby, gdyby nie korzystał z urlopu. Jasno z tego wynika, że okres nieobecności spowodowanej urlopem macierzyńskim absolutnie nie może powodować pominięcia w zakresie podwyżek, które w tym czasie miały miejsce w zakładzie pracy. Pracownik ma roszczenie do pracodawcy o odpowiednią podwyżkę wynagrodzenia, jeśli otrzymałby ją gdyby nie wykorzystywał urlopu macierzyńskiego.}