Oświadczenie lustracyjne skarbnika a prawo do odprawy emerytalnej i nagrody jubileuszowej

W kręgu podmiotów uznanych za osoby pełniące funkcje publiczne w rozumieniu ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów ( tj. Dz.U. Nr 63, poz.425 z późn.zm). i przez to zobowiązanych do złożenia oświadczeń lustracyjnych znajdują się między innymi skarbnik i sekretarz gminy ( art. 4 pkt.32 w związku z art. 7.ust.1 ustawy).

Obowiązek złożenia oświadczenia lustracyjnego nałożony został nie tylko na osoby (urodzone przed dniem 1 sierpnia 1972 r.) ubiegające się o te funkcje po dacie wejścia w życie ustawy tj. pod dniu 11 kwietnia 2007 r. ale i z mocy art. 56 ust.1 tejże ustawy na osoby pełniące już w tej dacie funkcje sekretarza lub skarbnika gminy.

Z mocy art.56 ust.1 i 2 omawianej ustawy osoby pełniące w dniu 11 kwietnia 2007 r. funkcje skarbnika i sekretarza gminy zobowiązane były do przedłożenia radzie gminy (miejskiej) oświadczenia lustracyjnego w terminie jednego miesiąca od dnia doręczenia wezwania do złożenia oświadczenia.

Sankcja za uchybienie temu obowiązkowi określona została przepisem art.57 ust.1 i 2 ustawy lustracyjnej.

Skutkiem (konsekwencją) nie złożenia w terminie oświadczenia lustracyjnego m. inn. przez sekretarza lub skarbnika, na których obowiązek taki ciążył na podstawie art. 56 ust.1 ustawy, było powstanie obligatoryjnej przesłanki do pozbawienia tych osób pełnionych funkcji publicznych ( art.57 ust.1 w związku z art.21 e ust.1 ustawy).

Faktem powszechnie znanym jest, że ustawa ta została zaskarżona do Trybunału Konstytucyjnego, który w wyroku z dnia 11 maja 2007 r. (sygn.akt K/207) orzekł o niezgodności z Konstytucją szeregu jej przepisów, między innymi art.10 ustawy odnoszącego się do wzorów oświadczeń lustracyjnych zawartych w załącznikach do ustawy.

W ślad za wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego ustawodawca dokonał w dniu 7 września 2007 r. nowelizacji w/w ustawy – ustawą z dnia 7 września 2007 r. o zmianie ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów ( Dz. U. Nr 165, poz.1171). Skutkiem tej nowelizacji jest zobowiązanie między innymi skarbników i sekretarzy gmin do złożenia powtórnego oświadczenia lustracyjnego według nowego, prawidłowego wzoru.

Zgodnie z tym przepisem niezłożenie oświadczenia lustracyjnego w terminie 3 miesięcy od dnia doręczenia powiadomienia właściwego organu przez osobę pełniącą w dniu wejścia w życie ustawy funkcję publiczną m.inn. skarbnika lub sekretarza powoduje z mocy prawa pozbawienie tej osoby pełnionej funkcji publicznej z dniem, w którym upłynął termin do złożenia oświadczenia.

Osoby sprawujące urząd sekretarza lub skarbnika pełnią te funkcje publiczne
w ramach stosunku pracy na podstawie powołania ( art.2 pkt.3 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych ( tj. Dz. U z 2001 r. Nr 142, poz.1593).

Pozbawienie tych osób pełnionych funkcji publicznych z mocy prawa, w oparciu o przepis art. 4 ust.1 w/w ustawy nowelizującej oznaczać będzie de facto ustanie stosunku pracy sekretarza lub skarbnika.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 22 marca 1990 r., pracownikom samorządowym ( tj. Dz. U. z 2001 r. Nr 86 z późn.zm.) , przy odpowiednim zastosowaniu art.23 i art. 28 ust.1 i 3 ustawy o pracownikach urzędów państwowych, przysługuje nagroda jubileuszowa oraz jednorazowa odprawa przy przechodzeniu na rentę inwalidzką lub emeryturę.

Przepis ten prawo do jednorazowej odprawy emerytalnej wiąże z przejściem na emeryturę. Przejściem na emeryturę jest zamiana statusu pracownika na status wyłącznie emeryta. Przejście na emeryturę nastąpić może tylko przez ustanie stosunku pracy. Pracownikowi samorządowemu odprawa przysługuje „przy przechodzeniu na emeryturę”, a nie w związku z przejściem na emeryturę (wyrok Sądu Najwyższego I PKN 172/00 OSNP 2002/16/380). Jeżeli zatem stosunek pracy ustał i pracownik przeszedł na emeryturę to przysługuje mu prawo do odprawy emerytalnej. W przywołanym wyroku (choć podjętym w innym stanie faktycznym sprawy) Sąd Najwyższy stwierdził, że – tu cyt. „ art. 21 ustawy o pracownikach samorządowych, a także art. 28 ustawy o pracownikach urzędów państwowych, są przepisami quasi wynagrodzeniowymi. Należy je wykładać ściśle. Nakaz ścisłej interpretacji przepisu prawa znaczy nie tylko zakaz jego wykładni rozszerzającej, ale także zwężającej. Skoro pracownikowi samorządowemu przysługuje jednorazowa odprawa przy przejściu na emeryturę, to do nabycia prawa do tego świadczenia konieczne jest tylko przejście na emeryturę. Nic nadto.”

W mojej ocenie, sposób ustania stosunku pracy (rozwiązanie, wygaśnięcie z mocy prawa) w sytuacji, gdy pracownik przechodzi na emeryturę nie ma wpływu na prawo do odprawy emerytalnej. Innymi słowy ustanie stosunku pracy skarbnika lub sekretarza z powodów określonych w art.4 ust.1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o zmianie ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów ( Dz. U. Nr 165, poz.1171) w sytuacji, gdy osoba ta przechodzi na emeryturę, nie pozbawia jej prawa do odprawy emerytalnej.

Analiza przepisu art. 21 ust.1 ustawy o pracownikach samorządowych w związku z § 12 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 sierpnia 2005 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w urzędach gmin, starostwach powiatowych i urzędach marszałkowskich ( Dz.U. Nr 146,poz.1223) nie daje podstaw do uznania, iżby ustanie stosunku pracy skarbnika lub sekretarza z przyczyn określonych w art.4 ust.1 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o zmianie ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów ( Dz. U. Nr 165, poz.1171) skutkowało utratą przez pracownika prawa do nagrody jubileuszowej.

Barbara Fabin,
członek Kolegium RIO w Krakowie

Artykuł dostarczony przez Partnera serwisu publiczni.pl portalRB.pl :: Serwis dla księgowych sektora finansów publicznych