Na dzisiaj trudno jest stwierdzić z całą pewnością, czy rządowi uda się wprowadzić projektowane zmiany. Pracodawców one ucieszą – ale już teraz organizacje związkowe protestują przeciwko skali, w jakiej rząd planuje ograniczenie praw pracowniczych.
1. Mali pracodawcy – na innych zasadach
W uzasadnieniu rządowego projektu wskazuje się, że zmiany mają ułatwić funkcjonowanie małym pracodawcom (zatrudniającym mniej niż 10 pracowników) oraz osobom fizycznym zatrudniającym pracowników, ale nie prowadzącym działalności gospodarczej. Niewątpliwym skutkiem zmian będzie jednak również likwidacja wielu uprawnień pracowników, zatrudnionych u takich pracodawców. Poniżej – krótki przegląd najważniejszych planowanych zmian.
A. Ewidencja czasu pracy – do likwidacji
W chwili obecnej każdy pracodawca, zatrudniający nawet tylko jednego pracownika, musi prowadzić dla niego indywidualną kartę ewidencji czasu pracy. W projekcie przewidziano całkowitą rezygnację z tego obowiązku w odniesieniu do mikropracodawców.
B. Nie każdy w spokoju „dopracuje” do emerytury
U mikropracodawców ma zostać zniesiona ochrona pracowników w wieku przedemerytalnym. Pracowników takich można będzie zwolnić pod warunkiem wypłaty odprawy w wysokości uzależnionej od stażu pracy w firmie.
C. Pracownik podróżuje – a więc zapłaci … z własnej kieszeni
Z projektu wynika, że mikropracodawcy nie będą musieli wypłacać pracownikowi diet za podróż służbową oraz zwracać kosztów biletów, noclegu itp. Czyli zatrudniony w małej firmie za podróż służbową na potrzeby pracodawcy ma płacić z własnej kieszeni. Z uwagi na kontrowersyjny charakter tej zmiany wydaje się jednak mało prawdopodobne, aby weszła w życie w projektowanym kształcie.
D. Gdy na dworze mróz – pensji nie będzie
Mikropracodawcy oszczędzą, gdy dojedzie do przestoju spowodowanego warunkami atmosferycznymi (np. w razie mrozu uniemożliwiającego pracę na budowie). W obecnym stanie prawnym za tego rodzaju przestój pracownikom należy się wynagrodzenie.
E. Umowa o pracę – chroniona w mniejszym stopniu
Zgodnie z zamysłem projektodawców, pracownikowi zwolnionemu przez mikropracodawcę z naruszeniem prawa nie będą już przysługiwały: roszczenie o przywrócenie do pracy i odszkodowanie na zasadach art. 45 Kodeksu pracy (a co za tym idzie, także roszczenia o wynagrodzenie za okres pozostawania bez pracy w razie, gdyby sad orzekł o przywróceniu do pracy), a jedynie niższe niż powszechne świadczenia odszkodowawcze.
F. Rodzicielstwo nie pomoże
Jeśli zmiany wejdą w życie, sąd nie będzie już mógł przywrócić do pracy u mikropracodawcy nieprawidłowo zwolnionej pracownicy w ciąży lub na urlopie macierzyńskim. Będzie mógł co najwyżej zasądzić na jej rzecz niskie (maksymalnie 3-miesięczne) odszkodowanie. Dotyczy to także pracownika – ojca wychowującego dziecko zwolnionego w trakcie wykorzystywania przysługującej mu części urlopu macierzyńskiego.
G. Okres wypowiedzenia nie zawsze będzie ustawowy
Gdyby mikroprzedsiębiorca zastosował krótszy niż ustawowy okres wypowiedzenia, to zgodnie z projektem ustawy, umowa rozwiązałaby się z upływem tego skróconego okresu (pracodawcy groziłoby za to jedynie ewentualne wystąpienie PIP). Natomiast pracownik nie miałby prawa skracania okresu wypowiedzenia.
2. Umowy cywilnoprawne staną się dostępne dla każdego
Oprócz zmian dotyczących mikropracodawców, rząd planuje także wprowadzenie zmian dotyczących wszystkich pracodawców – w zakresie ułatwienia zawierania umów cywilnoprawnych. Zgodnie z projektem, z Kodeksu pracy ma zostać usunięty zakaz zastępowania umów o pracę umowami cywilnymi, jeśli praca jest wykonywana w ramach podporządkowania osobowego i organizacyjnego pracodawcy. Ponadto planuje się skreślenie zapisu, że zatrudnienie na określonych warunkach pod kierownictwem pracodawcy oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez niego jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę umowy. Dodatkowo, inspektorzy pracy nie będą mogli sami występować do sądu o ustalenie istnienia stosunku pracy (np. jeśli w trakcie kontroli stwierdzą nieprawidłowości). Takie wystąpienie do sądu będzie możliwe dopiero za zgodą osoby zainteresowanej lub jej spadkobierców.
3. Krótszy okres wypłacania wynagrodzenia chorobowego
W chwili obecnej, pracodawcy płacą za pierwsze 33 dni choroby. Dopiero po tym okresie, dalsze świadczenia wypłacane są ze środków ZUS-u. Rząd planuje skrócenie okresu wypłacania wynagrodzenia chorobowego do 14 dni, przez co ZUS przejmie obowiązek finansowania świadczeń już od 15 dnia choroby.
Podstawa prawna
Portal Kadrowy – w serwisie m.in. aktualne interpretacje nowości kadrowych, zapowiedzi zmian w prawie pracy, baza wzorów kadrowych, wskaźniki, kalkulatory, orzeczenia SN, akty prawne. Eksperci Portalu udzielają odpowiedzi na pytania z prawa pracy.
www.portalkadrowy.pl
Artykuł pochodzi z serwisu: www.PortalKadrowy.pl :: Serwis specjalistów ds. personalnych