Ustawa z 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (tekst jedn. DzU z 2001 r. nr 142, poz. 1593 ze zm., dalej ustawa) wskazuje, że wypowiedzenie stosunku pracy mianowanego samorządowca może spowodować likwidacja lub reorganizacja:
Zwolnienie uzasadnia likwidacja urzędu lub jednostki połączona z tym, że nie można dalej zatrudniać. Jedynie w takim wypadku mianowany pracownik samorządowy skorzysta z przysługujących mu świadczeń, czyli wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Pozostali otrzymają odprawę.
Natomiast reorganizacja zawiera w sobie wiele zmian, które pracodawca przeprowadza w całym urzędzie, jednostkach lub biurach. Polegają one na wprowadzeniu np. innej struktury funkcjonowania organu, modyfikacji jego działania lub zmianie zakresu obowiązków.
Reorganizacją będzie zatem utworzenie jednostki budżetowej gminy przejmującej zadania i mienie dotychczasowych jednostek urzędu gminy, połączone z przejściem do tej jednostki pracowników na podstawie art. 231 k.p. W rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy taka zmiana jest reorganizacją urzędu, uzasadniającą rozwiązanie stosunku pracy z samorządowcami (wyrok Sądu Najwyższego z 17 lutego 2005 r., II PK 210/04). Konieczne jest też, aby zmiany organizacyjne połączone były ze zmniejszeniem stanu zatrudnienia, czyli np. likwidacją etatów.
Gdy zmiany związane z redukcją odbywają się bezpośrednio w urzędzie gminy, gdzie pracownik jest zatrudniony, będą skutecznie uzasadniać rozwiązanie stosunku pracy na podstawie ustawy. Wówczas nie rozpatrujemy, czy zmiany dotyczyły jednostki organizacyjnej. Ważne jest, aby reorganizacja bezpośrednio wiązała się z miejscem pracy samorządowca i wpływała na to, że nie może on dalej pracować.
Gdy reorganizacja odnosi się do struktury całego urzędu, ale pociąga za sobą likwidację poszczególnych stanowisk w odrębnych działach, też powinna być uwzględniona jako podstawa do zwolnienia pracownika mianowanego z prawem do przysługującego mu sześciomiesięcznego wynagrodzenia. Jedynie tak uzasadnione zwolnienie będzie skuteczne.