Umowa o dzieło ze studentem – informatykiem a rozliczenie wynagrodzenia

1. Umowa o dzieło – umową rezultatu
Umowa o dzieło należy do katalogu umów cywilnoprawnych i jest umową rezultatu. Oznacza to, że jedna ze stron (zamawiający) zleca drugiej (przyjmującemu zamówienie) wykonanie określonego dzieła, osiągnięcie określonego rezultatu za ustalone w umowie wynagrodzenie. Zatem umowę o dzieło można stosować w przypadkach, kiedy efektem pracy osoby przyjmującej zlecenie jest określony produkt (dzieło) lub osiągnięcie ustalonego rezultatu.

2. Nie zawsze możliwe jest zastosowanie umowy o dzieło
W przypadku osoby zatrudnianej na stanowisku informatyka trudno jednoznacznie określić, czy umowa o dzieło będzie właściwa – zależy to bowiem od charakteru pracy na tym stanowisku oraz od rodzaju obowiązków. Jeśli bowiem informatyk ma np. sprawować opiekę techniczną nad urządzeniami komputerowymi w firmie oraz dbać o poprawne funkcjonowanie sieci informatycznej – w efekcie takiej pracy nie osiągnie on żadnego rezultatu ani nie wytworzy konkretnego dzieła. W takim przypadku właściwsza będzie umowa zlecenia – jako umowa starannego działania, w której zleceniobiorca zobowiązuje się do starannego wykonywania powierzonych mu obowiązków.
Jeśli jednak zadaniem informatyka będzie np. stworzenie programu komputerowego lub bazy danych – możliwe jest zawarcie umowy o dzieło. W tym przypadku rezultatem umowy jest konkretne dzieło: program komputerowy, baza danych.

3. Wysokość wynagrodzenia wykonawcy dzieła zależy od ustaleń stron
Umowa o dzieło jest jedną z najkorzystniejszych (szczególnie dla zamawiającego) form zatrudnienia. Jako umowa cywilnoprawna nie podlega ona bowiem przepisom prawa pracy. Co za tym idzie – strony mogą w dowolny sposób określić wysokość wynagrodzenia za zamówioną pracę. Nie ma najniższej i najwyższej kwoty, jaką może zarobić student świadczący pracę na podstawie umowy o dzieło. Wysokość wynagrodzenia zależy wyłącznie od ustaleń stron umowy.

4. Umowa o dzieło zawarta ze studentem nie powoduje obowiązku ubezpieczeń
Dodatkowym plusem umowy o dzieło jest fakt, że nie powoduje ona obowiązku objęcia ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym, o ile nie została zawarta z własnym pracownikiem. Oznacza to, że od wynagrodzenia studenta – wykonawcy dzieła – należy odprowadzić jedynie zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 19%. Zamawiający nie ponosi zatem dodatkowych kosztów związanych z wynagrodzeniem (jak np. w przypadku umowy o pracę, gdzie pracodawca z własnych środków finansuje część składek na ubezpieczenia społeczne, składkę na ubezpieczenie wypadkowe oraz składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych).
Z kolei dla przyjmującego zlecenie umowa o dzieło jest korzystna również ze względu na wysokość kosztów uzyskania przychodów. W zależności od przedmiotu umowy mogą one wynosić:

Przykład:
Ze studentem zawarto umowę o dzieło na przygotowanie materiałów do szkolenia (student korzystał z opracowań innych autorów – zatem zastosowane standardowe koszty uzyskania przychodów). Wysokość wynagrodzenie określono na kwotę 2.000 zł. Wynagrodzenie wypłacono w marcu 2008 r. Kwota do wypłaty wyniesie:

5. Płatnik co miesiąc przekazuje zaliczki do urzędu skarbowego i wystawia roczny PIT-11
Rozliczenie podatkowe umowy o dzieło – zarówno po stronie płatnika (zamawiającego), jak i podatnika (przyjmującego zamówienie) – nie powinno sprawić większych problemów. Jeśli odpłatność za zrealizowanie umowy została określona jako jednorazowa wypłata (np. płatna w marcu 2008 r.) płatnik, czyli zamawiający, ma obowiązek odprowadzić pobraną od wynagrodzenia zaliczkę na podatek dochodowy do 20 kwietnia 2008 r. i do końca lutego 2009 r. sporządzić i przekazać podatnikowi (przyjmującemu zamówienie) oraz naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego roczną informację PIT-11. Jeśli natomiast płatności zostały określone w częściach (np. za wykonanie określonej części zamówienia) – zaliczki od poszczególnych części wynagrodzenia należy przekazywać do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym przyjmujący zamówienie osiągnął przychód (otrzymał daną część wynagrodzenia). W rocznej informacji PIT-11 należy wówczas wykazać sumę osiągniętego w danym roku przychodu, zastosowanych kosztów uzyskania przychodów oraz pobranych zaliczek na podatek dochodowy.

6. Z osiągniętego przychodu przyjmujący zamówienie rozlicza się jak inni podatnicy
Z osiągniętych dochodów osoba fizyczna powinna rozliczyć się z urzędem skarbowym do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. W rocznym zeznaniu podatkowym student – przyjmujący zamówienie – będzie musiał wykazać przychód, zastosowane koszty uzyskania przychodu, dochód (przychód minus koszty) oraz wysokość pobranych przez płatnika (zamawiającego) zaliczek:
a) jeśli do wynagrodzenia zastosowano autorskie koszty uzyskania przychodu (50%) – należy wykazać jako prawa majątkowe (w tym prawa autorskie i inne prawa, o których mowa w art. 18 ustawy o pdof),
b) jeśli natomiast zastosowano podstawowe koszty uzyskania przychodów (20%) – należy to zakwalifikować do działalności wykonywanej osobiście.

Podstawa prawna:

Autor: Emilia Kamińska

Portal Kadrowy – w serwisie m.in. aktualne interpretacje nowości kadrowych, zapowiedzi zmian w prawie pracy, baza wzorów kadrowych, wskaźniki, kalkulatory, orzeczenia SN, akty prawne. Eksperci Portalu udzielają odpowiedzi na pytania z prawa pracy.

www.portalkadrowy.pl