Kwestię odpowiedzialności dyscyplinarnej urzędnika mianowanego w gminie normują przepisy dwóch ustaw: o pracownikach samorządowych oraz o pracownikach urzędów państwowych.
Do rozpatrywania spraw dyscyplinarnych powołane są komisje składające się w pierwszej instancji z pracowników mianowanych, a w drugiej z radnych gminy. Komisje wybiera rada gminy na okres swojej kadencji. Członkowie komisji dyscyplinarnych są niezawiśli w orzekaniu.
Tryb postępowania określa rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie powoływania komisji dyscyplinarnych orzekających za naruszenie obowiązków przez mianowanych pracowników samorządowych i postępowania przed tymi komisjami.
Stroną oskarżającą jest powołany przez wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) rzecznik dyscyplinarny, do którego należy przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego, mającego zbadać zasadność wszczęcia postępowania dyscyplinarnego oraz to, czy dany pracownik dopuścił się naruszenia obowiązków – czytamy w dzienniku.