Reguły rządzące wydatkowaniem środków przez te jednostki określa znajdujący się w dziale pierwszym ustawy rozdział pod tytułem „Zasady gospodarki finansowej jednostek sektora finansów publicznych”, przy czym w kontekście omawianego zagadnienia szczególnie istotne znaczenie ma art. 37 ustawy o finansach publicznych. Określa on ogólny zakaz obowiązujący jednostki sektora finansów publicznych, a dotyczący obejmowania lub nabywania udziałów lub akcji w spółkach oraz nabywania obligacji emitowanych przez podmioty inne niż Skarb Państwa oraz jednostki samorządu terytorialnego.
Ustawa przewiduje jednocześnie podmiotowe i przedmiotowe wyłączenia od obowiązywania powyższego zakazu.
Zgodnie z art. 37 ust. 1 ustawy o finansach publicznych zakaz ten nie dotyczy organów władzy publicznej, w tym organów administracji rządowej, organów kontroli państwowej i ochrony prawa, sądów i trybunałów – art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o finansach publicznych, a także gmin, powiatów i samorządu województwa oraz ich związków – art. 4 ust. 1 pkt 2. Tym samym jednostki samorządu terytorialnego mogą nabywać bądź obejmować wskazane papiery wartościowe bez ograniczeń.
Przejawem realizacji prawa do nabywania i obejmowania akcji (udziałów) spółek kapitałowych przez gminę są przepisy ustawy o gospodarce komunalnej (DzU z 1997 r. nr 9, poz. 43 ze zm.).
Zwrócić należy uwagę, iż swoboda jednostek samorządu terytorialnego w nabywaniu papierów wartościowych nie może być utożsamiana z ich pełną dowolnością w tym zakresie. Organy zarządzające jednostek samorządu terytorialnego winny mieć na uwadze, iż lokowanie środków finansowych w akcje, udziały lub obligacje musi cechować się ostrożnością i dołożeniem należytej staranności w analizowaniu rzeczywistego stopnia ryzyka poszczególnych instrumentów. W przeciwnym razie członkowie organów mogą się narazić na zarzut działania na szkodę jednostek, którymi zarządzają, i podlegać odpowiedzialności karnej.