Zmiany wprowadzone powyższym rozporządzeniem polegały na:
2.1. Przychody urzędu jednostek samorządu terytorialnego
W § 7 ust. 1 SzczegZasRachR ustalono jakie przychody są zaliczane do przychodów urzędu JST. Określono tak jak wynika to z regulacji ustaw samorządowych, że do przychodów urzędu JST zalicza się dochody budżetu jednostki samorządu terytorialnego nieujęte w planach finansowych innych samorządowych jednostek budżetowych. Katalog dochodów budżetowych zaliczanych do dochodów urzędu JST musi być spójny z ewidencją księgową urzędu JST w tym zakresie.
2.2. Ewidencja należności realizowanych na rzecz innych jednostek
W § 7 ust. 2 SzczegZasRachR dookreślono, że należności realizowane na rzecz innych jednostek ujmuje się jako zobowiązania. W wyniku ustalenia tej regulacji nie powinno budzić wątpliwości ujmowanie w księgach dochodów z tytułu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych JST, na kontach zespołu „2” a nie na kontach zespołu „7”.
2.3. Zasady dokonywania odpisów aktualizujących
W § 7 ust. 3-7 SzczegZasRachR uregulowane zostały zasady dokonywania odpisów aktualizujących. W wyniku nowelizacji rozporządzenia odstąpiono od wyłączenia z obowiązku dokonywania odpisów aktualizacyjnych z tytułu dochodów i wydatków budżetowych. Przy dokonywaniu odpisów aktualizujących rozporządzenie odsyła do RachunkU, z tym że ustala szczególne regulacje w tym zakresie, a mianowicie:
W związku z tym, że odpisami aktualizującymi objęto również wartość należności dotyczących rozchodów budżetu w załączniku nr 1 do SzczegZasRachR w części I „Wykaz kont” w ust. 1 „Konta bilansowe” po koncie „268 – Zobowiązania z tytułu prefinansowania” dodano konto 290 „Odpisy aktualizujące należności”. W części II „Opis kont” w ust. 1 „Konta bilansowe” dodano natomiast, po pkt 17, pkt 17a opis do konta 290 „Odpisy aktualizujące należności”. Nowe konto 290 służy do ewidencji odpisów aktualizujących należności. Na stronie Wn konta 290 ujmuje się zmniejszenie wartości odpisów aktualizujących należności, a na stronie Ma wartość odpisów aktualizujących należności. Saldo Ma konta 290 oznacza wartość odpisów aktualizujących należności.
2.4. Plany kont
W wyniku zmiany § 12 w ust. 1 pkt 1 SzczegZasRachR dopuszczono możliwość wprowadzenia do zakładowych planów kont dodatkowych kont przez jednostkę, również z załączników z rozporządzenia, które posiadają symbole kont nie mające zastosowania w jednostce. Zgodnie ze znowelizowanym § 12 w ust. 1 pkt 1 konta wskazane w planach kont należy traktować jako standardową liczbę kont, która może być ograniczona jedynie o konta służące do księgowania operacji gospodarczych niewystępujących w jednostce lub placówce, albo uzupełniona o konta zgodne co do treści ekonomicznej z odpowiednimi kontami planu kont, w tym również przy wykorzystaniu symboli kont, które nie mają zastosowania w jednostce.
2.5. Obowiązek sporządzania sprawozdań finansowych
Po nowelizacji § 14 ust. 1 doprecyzowuje, że obowiązek sporządzania sprawozdania finansowego składającego się z bilansu, rachunku zysków i strat jednostki (wariant porównawczy) oraz zestawienia zmian w funduszu jednostki na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych (dzień bilansowy), to jest na 31 grudnia mają jednostki kontynuujące działalność, takie jak: jednostki budżetowe, zakłady budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych. Natomiast dodany po ust. 1 ust. 1a dookreśla, że jednostki kontynuujące działalność takie jak budżet państwa czy budżety jednostek samorządu terytorialnego sporządzają sprawozdanie finansowe obejmujące bilans na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych (dzień bilansowy), to jest na dzień 31 grudnia. Zarówno § 14 ust. 1 jak i ust. 1a porządkują zapisy dotychczasowego rozporządzenia w tym zakresie.
2.6. Nowe pojęcia
Dodany § 14a definiuje takie pojęcia jak: rok obrotowy, okres sprawozdawczy oraz określa ostateczne terminy zamknięcia i otwarcia ksiąg rachunkowych. Zgodnie z dodanym § 14a rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy a okresem sprawozdawczym jest miesiąc.
2.7. Terminy otwarcia i zamknięcia ksiąg rachunkowych
Według regulacji § 14a ust.3 ostateczne zamknięcie i otwarcie ksiąg rachunkowych jednostki i placówki kontynuującej działalność powinno nastąpić do dnia 30 kwietnia roku następnego, a w jednostkach, których sprawozdanie finansowe podlega zatwierdzeniu, w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego za rok obrotowy.
2.8. Ewidencja środków pomocowych
W celu dostosowania zasad rachunkowości środków pochodzących z budżetu UE oraz niepodlegających zwrotowi środków pomocy udzielonej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) oraz innych środków pochodzących ze źródeł zagranicznych niepodlegających zwrotowi do obecnie obowiązujących przepisów ustawy o finansach publicznych, w tym nie wygasania z upływem roku budżetowego wydatków budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego programów i projektów finansowanych ze środków pomocowych, zmieniono w załączniku nr 1 do rozporządzenia zasady funkcjonowania konta 904 „Niewygasające wydatki” oraz skreślono konto 997 „Zaangażowanie środków funduszy pomocowych”. Po nowelizacji na stronie Wn konta 904 ujmuje się:
Na stronie Ma konta 904 ujmuje się wartość planu niewygasających wydatków.
Konto 904 może wykazywać saldo Ma do czasu zrealizowania planu niewygasających wydatków lub do czasu wygaśnięcia planu niewygasających wydatków.
Znowelizowane konto 904 „Niewygasające wydatki” obejmuje zatem również środki funduszy pomocowych, których równowartość wydatków dokonanych z wyodrębnionych rachunków środków finansowych funduszy pomocowych objętych planem niewygasających wydatków zostaje przeniesiona w korespondencji z kontem 960 „Skumulowana nadwyżka lub niedobór na zasobach budżetu”.
W załączniku nr 2 do rozporządzenia w części I „Wykaz kont” w ust. 2 „Konta pozabilansowe” skreślone zostało konto 997 „Zaangażowanie środków funduszy pomocowych” oraz w części II „Opis kont” opis tego konta. Aktualnie zaangażowanie środków pomocowych należy ujmować na koncie 998 „Zaangażowanie wydatków budżetowych roku bieżącego” oraz na koncie 999 „Zaangażowanie wydatków budżetowych przyszłych lat”.
2.9. Zmiany w funkcjonowaniu konta 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych” i konta 226 „Długoterminowe należności budżetowe”
W załączniku nr 2 do rozporządzenia w części II „Opis kont” zmieniono opis do konta 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych” oraz do konta 226 „Długoterminowe należności budżetowe”. Po zmianie konto 221 służy do ewidencji należności z tytułu dochodów budżetowych, z wyjątkiem należności zahipotekowanych ujmowanych na koncie 226. Nie ma zatem zapisu jak dotychczas, że na koncie 221 są ujmowane należności z tytułu dochodów budżetowych, których termin płatności przypada na dany rok. Na stronie Wn konta 221 ujmuje się należności z tytułu dochodów budżetowych i zwroty nadpłat. Na stronie Ma konta 221 ujmuje się wpłaty należności z tytułu dochodów budżetowych oraz odpisy (zmniejszenia) należności. Na koncie 221 ujmuje się również należności z tytułu podatków pobieranych przez właściwe organy. Zapisy z tego tytułu mogą być dokonywane na koniec okresów sprawozdawczych na podstawie sprawozdań z ewidencji podatkowej (zaległości i nadpłaty). Ewidencja szczegółowa do konta 221 powinna być prowadzona według dłużników i podziałek klasyfikacji budżetowej oraz budżetów, których należności dotyczą. Do opisu konta dodano zatem, że ewidencja szczegółowa musi być prowadzona również według budżetów, których należności dotyczą. Doprecyzowanie, w opisie konta 221 „Należności z tytułu dochodów budżetowych”, że ewidencja szczegółowa musi być prowadzona również według budżetów oznacza, że jeżeli JST ewidencjonujące również należności z tytułu dochodów budżetowych na rzecz budżetu państwa muszą wydzielić te należności analitycznie. Konto 221 może wykazywać dwa salda. Saldo Wn oznacza stan należności z tytułu dochodów budżetowych, a saldo Ma – stan zobowiązań jednostki budżetowej z tytułu nadpłat w dochodach budżetowych.
W aktualnym brzmieniu konto 226 „Długoterminowe należności budżetowe” służy do ewidencji długoterminowych należności lub długoterminowych rozliczeń z budżetem, a w szczególności należności z tytułu prywatyzacji oraz należności zahipotekowanych. Odstąpiono zatem od szczegółowego specyfikowania zakresu należności ujmowanych na tym koncie jak i wykreślono stwierdzenie, że na tym koncie ujmowane są należności z tytułu dochodów budżetowych, których termin płatności przypada na lata następujące po roku, w którym dokonywane są księgowania. Po nowelizacji na stronie Wn konta 226 ujmuje się ustalone należności z tytułu:
Opis strony Wn 221 doprecyzowano zatem o zapis dotyczący ujęcia na tym koncie należności zahipotekowanych, natomiast wykreślono z dotychczasowego opisu stwierdzenie, że inne długoterminowe należności ujmuje się w korespondencji z kontem 840 „Rezerwy i rozliczenia międzyokresowych przychodów”.
Na stronie Ma konta 226 ujmuje się:
W opisie strony Ma usunięto zapis o przenoszeniu należności długoterminowych do krótkoterminowych w wysokości raty należnej na dany rok. Zmiana ta jest konsekwencją wykreślenia z opisu funkcjonowania konta 226 zapisu, że na tym koncie ujmowane są należności z tytułu dochodów budżetowych, których termin płatności przypada na lata następujące po roku, w którym dokonywane są księgowania.
Znowelizowane konto 226 może wykazywać saldo Wn, które oznacza wartość należności zaliczanych do długoterminowych.
2.10. Konto 800 „Fundusz jednostki”
Konto 800 „Fundusz jednostki” w wyniku nowelizacji rozporządzenia zostało dostosowane do zmienionego wzoru „Zestawienia zmian w funduszu jednostki”. Dodatkowo wyszczególniono, ze na stronie Wn oprócz dotychczasowych operacji ujmuje się:
Na stronie Ma konta 800 dodatkowo ujmuje się:
2.11. „Zestawienie zmian w funduszu jednostki”
W wyniku nowelizacji rozporządzenia zmienił się również wzór „Zestawienia zmian w funduszu jednostki”, stanowiący załącznik numer 9 do rozporządzenia. Zmiany wzoru „Zestawienia zmian w funduszu jednostki” mają charakter porządkujący jak również rozszerzający zakres wyszczególnianych informacji. Zmiany porządkujące polegały między innymi na umiejscowieniu poz. „Funduszu jednostki na koniec okresu” (BZ) jako poz. IV po poz. III „Zmniejszenia funduszu jednostki” oraz podaniu zakresu pozycji składających się na wartość funduszu jednostki na koniec okresu.
Specyfikacja zwiększeń funduszu została rozszerzona o poniższe pozycje:
Ponadto uzupełniono wiersz II.3. Dotacje, środki na inwestycje” o odpisy z wyniku finansowego na inwestycje.
Specyfikacja zmniejszeń funduszu zawiera dodatkowo takie pozycje jak:
W celu doprowadzenia do zgodności między poz. IV „Funduszu jednostki na koniec okresu” (BZ) a poz. VII „Fundusz” dodano poz. VI „Nadwyżka dochodów własnych jednostek budżetowych, nadwyżka środków obrotowych zakładów budżetowych, odpisy z wyniku finansowego gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych. Jednocześnie podano w wierszu VII „Fundusz”, jakie pozycje składają się na wartość funduszu.
Artykuł został dostarczony przez Partnera Publiczni.pl PortalRB.pl